Zmiany w funkcjonowaniu wyspecjalizowanych urzędów skarbowych
Pokłosiem niedawno uchwalonej ustawy o administracji podatkowej są trwające obecnie prace nad rozporządzeniem ministra finansów (projekt z dnia 15 września 2015 r.) w sprawie określenia kategorii podatników i płatników obsługiwanych przez naczelnika urzędu skarbowego innego niż właściwy miejscowo. Wskazane rozporządzenie obok uchwalonej już ustawy, stanowić będzie podstawowy akt prawny regulujący funkcjonowanie od 01 stycznia 2016 roku tzw. wyspecjalizowanych urzędów skarbowych (dalej: WUS).
Zmiana modelu funkcjonowania WUS podyktowana jest przede wszystkim koniecznością skoncentrowania się przez urzędy skarbowe na podatnikach i płatnikach o istotnym znaczeniu gospodarczym i społecznym. Z uwagi na to, dokonano wyodrębnienia z obecnie obowiązującej grupy WUS, krajowego WUS z siedzibą w Warszawie – Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie oraz 19 WUS o zasięgu wojewódzkim - po dwa w województwie mazowieckim, śląskim i wielkopolskim oraz po jednym w pozostałych województwach.
Krajowy WUS
Zgodnie z projektem rozporządzenia Naczelnik Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie będzie właściwy do obsługi podatników o największym potencjale gospodarczym, tj.
- podatkowych grup kapitałowych oraz spółek tworzących podatkowe grupy kapitałowe;
- banków państwowych oraz banków prowadzących działalność w formie spółek akcyjnych;
- zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji;
- jednostek działających na podstawie przepisów o obrocie instrumentami finansowymi oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych;
- jednostek działających na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych;
- osób fizycznych (z wyłączeniem podatników podatku od spadków i darowizn), osób prawnych lub jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, które w ostatnim roku podatkowym osiągnęły przychód netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług o równowartości w walucie polskiej co najmniej 50 mln EUR (dla przeliczenia wartości określonych w walucie EUR stosuje się średni kurs NBP na koniec roku podatkowego).
Zdaniem Ministerstwa Finansów obsługa wymienionych kategorii podatników i płatników w jednym urzędzie skarbowym o zasięgu krajowym pozwoli na dostosowanie jakości oraz form obsługi do rozmiarów i specyfiki działalności tychże podmiotów.
W praktyce zmiany powyższe przełożą się na dostosowanie narzędzi oraz zakresu kontroli podatkowych do charakterystyk dużych podmiotów. W ślad za tym pójdzie też merytoryczna specjalizacja pracowników organów podatkowych.
Wojewódzkie WUS
WUS o wojewódzkim zasięgu terytorialnym obsługiwać będą następujących podatników i płatników:
- banki spółdzielcze;
- spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe;
- oddziały lub przedstawicielstwa przedsiębiorstw zagranicznych;
- osoby fizyczne (z wyłączeniem podatników od spadków i darowizn), osoby prawne lub jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które w ostatnim roku podatkowym osiągnęły przychód netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług w wysokości co najmniej 3 mln EUR w przeliczeniu na polskie złote, jednak nieprzekraczającej 50 mln EUR.
Zmiana właściwości
Zmiana właściwości dotycząca podmiotów, obsługiwanych przez WUS krajowy albo wojewódzki, w odniesieniu do których poziom osiąganego przez nich przychodu nie ma znaczenia (m.in. podatkowych grup kapitałowych czy banków spółdzielczych) nastąpi automatycznie z dniem wejścia w życie rozporządzenia (czyli od 1 stycznia 2016 roku).
W odniesieniu natomiast do podmiotów, dla których klasyfikacja do odpowiedniego WUS odbywać się będzie na podstawie poziomu osiąganego przychodu, ewentualna zmiana właściwości dotychczasowego urzędu z dniem 01 stycznia 2016 r., będzie musiała zostać dokonana na podstawie danych za rok 2014. Dla podmiotów, których rok podatkowy nie jest tożsamy z rokiem kalendarzowym, zmiana właściwości nastąpi w oparciu o dane za rok podatkowy kończący się w 2014 roku. Powyższe wynika z § 9 projektu rozporządzenia, zgodnie z którym zmiana właściwości następuje z dniem 1 stycznia drugiego roku następującego po zakończeniu roku, w którym dany podmiot osiągnie odpowiedni pułap przychodów wyrażony w polskiej walucie. W takim przypadku podatnicy i płatnicy będą zobowiązani do dnia 15 października roku poprzedzającego rok, od którego nastąpi zmiana właściwości miejscowej do zawiadomienia o tym fakcie dotychczasowego naczelnika urzędu skarbowego (wzór zawiadomienia stanowi załącznik nr 2 do projektu rozporządzenia). Przykładowo, jeżeli spółka osiągnie w 2016 r. odpowiedni poziom przychodów, będzie zobowiązana do dnia 15 października 2017 r. zawiadomić o tym fakcie dotychczasowego naczelnika urzędu skarbowego, a sama zmiana nastąpi z dniem 01 stycznia 2018 r. W odniesieniu do okresu przejściowego brak jest przepisów wprowadzających dotyczących zawiadomienia dotychczasowego naczelnika urzędu skarbowego.
W przypadku sytuacji odwrotnej, tj. obniżenia przychodów poniżej progów wskazanych w rozporządzeniu przewidziano wydłużenie okresu, po upływie którego podatnicy lub płatnicy zostają wyłączeni spod właściwości WUS. Okres ten ma wynosić 3 lata. Zatem przykładowo jeżeli spółka nie osiągnie w latach 2016 – 2018 odpowiedniego pułapu przychodów, wówczas zmiana właściwego do tej pory naczelnika WUS na naczelnika urzędu skarbowego właściwego miejscowo nastąpi dopiero z dniem 01 stycznia 2020 r.
Należy również zwrócić uwagę, iż zmiany właściwych organów podatkowych w zakresie wskazanym powyżej, nie będą wymagać dokonania zgłoszenia aktualizacyjnego, o którym mowa w ustawie z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników.
Należy mieć na uwadze, że projekt rozporządzania znajduje się obecnie na etapie opiniowania (aczkolwiek bardzo zaawansowanego). Oznacza to, że jeszcze do końca nie jest pewne w jakim kształcie akt ten zostanie ostatecznie przyjęty.
