Zmiany w podatku dochodowym od 2015 roku
Dnia 17 września 2014 roku Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej podpisał nową ustawę zmieniającą regulacje m.in. w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych. W poniższym Tax alercie chcielibyśmy przedstawić Państwu najważniejsze przepisy, które w nowym kształcie zaczną obowiązywać już od początku przyszłego roku. Niektóre z nich mogą nałożyć na Państwa dodatkowe obowiązki, dlatego też gorąco zachęcamy do lektury poniższej publikacji.
Zagraniczne spółki kontrolowane (Controlled Foreign Corporations) – CFC
Największą zmianą jest niewątpliwie wprowadzenie pojęcia zagranicznych spółek kontrolowanych oraz ich opodatkowanie. Podmiotami objętymi nowymi regulacjami są spółki z siedzibą:
1. w tzw. rajach podatkowych (określonych w rozporządzeniu MF) lub
2. w państwach, z którymi ani Polska ani Unia Europejska nie zawarły międzynarodowej umowy uprawniającej do wymiany informacji podatkowych lub
3. w każdym innym kraju, jeśli polski rezydent podatkowy m.in. posiada nieprzerwanie przez okres co najmniej 30 dni bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 25% udziałów w kapitale lub prawach głosu w organach kontrolnych.
W takim przypadku dochód zagranicznej spółki kontrolowanej przypadający na okres, w którym polski rezydent podatkowy posiadał w niej udziały w części odpowiadającej wielkości tych udziałów, po odliczeniu dywidendy otrzymanej przez podatnika od zagranicznej spółki kontrolowanej, a także kwoty otrzymanej przy ewentualnym zbyciu tych udziałów, będzie podlegał opodatkowaniu 19% stawką podatku.
W związku z opodatkowaniem CFC wprowadzono także dodatkowe obowiązki ewidencyjne. Podatnicy są zobowiązani do prowadzenia rejestru zagranicznych spółek kontrolowanych a dodatkowo po zakończeniu roku podatkowego mają oni obowiązek zaewidencjonowania zdarzeń zaistniałych w zagranicznej spółce kontrolowanej w specjalnie do tego celu prowadzonej i przeznaczonej ewidencji. Wskazane tam dane muszą pozwalać na określenie wysokości dochodu, podstawy opodatkowania i podatku należnego za dany rok podatkowy. De facto należy zatem zrobić księgowość ww. podmiotu w Polsce zgodnie z polskimi przepisami. Organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej będzie miał prawo wezwać podatnika do udostępnienia wskazanych powyżej rejestrów i ewidencji w ciągu 7 dni. Jeżeli obowiązek ten nie zostanie spełniony lub jeśli dokumenty te nie będą pozwalać na określenie dochodu pochodzącego z zagranicznej spółki kontrolowanej, w takim przypadku organ dokona szacowania tego dochodu przy uwzględnianiu przedmiotu działalności z której dochód ten został osiągnięty.
Nowe przepisy w zakresie opodatkowania CFC oraz prowadzenia dodatkowych ewidencji i rejestrów nie są stosowane, jeżeli zagraniczna spółka kontrolowana prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą i podlega opodatkowaniu od całości swoich dochodów w państwie UE lub EOG. Ustawodawca wskazał jakie czynniki brane są pod uwagę, w przypadku weryfikacji prowadzonej przez zagraniczną spółkę rzeczywistej działalności gospodarczej i są nimi m.in.:
- samodzielność przy realizacji podstawowych funkcji gospodarczych przy wykorzystaniu zasobów własnych, w tym obecnych na miejscu osób zarządzających,
- brak utworzonych struktur funkcjonujących w oderwaniu od przyczyn ekonomicznych,
- istnienie współmierności pomiędzy zakresem działalności prowadzonym przez zagraniczną spółkę kontrolowaną a faktycznie posiadanym przez tę spółkę lokalem, personelem lub wyposażeniem.
Planowana nowelizacja w tym zakresie wejdzie w życie dopiero z pierwszym dniem czwartego miesiąca następującego po miesiącu, w którym zmiany w ustawie zostaną ogłoszone (do dnia dzisiejszego to nie nastąpiło).
Cienka kapitalizacja – zmiany i nowe możliwości
Nowelizacja przepisów wprowadza przede wszystkim poszerzone grono podmiotów, do których będą mieć zastosowanie przepisy dotyczące tzw. cienkiej kapitalizacji. Od przyszłego roku brany będzie pod uwagę bezpośredni i pośredni udział kapitałowy pożyczkodawcy w kapitale zakładowym pożyczkobiorcy. Przedmiotowe przepisy będą miały zastosowanie również w przypadku, gdy min. 25% udziałów/akcji pożyczkodawcy i pożyczkobiorcy będzie należeć w sposób bezpośredni lub pośredni do jednego podmiotu. Wysokość udziału pośredniego będzie ustalać się identycznie jak w przypadku obowiązujących już przepisach o podmiotach powiązanych.
Od przyszłego roku wartość zadłużenia spółki nie będzie porównywana tak jak dotychczas z wielkością kapitału zakładowego, ale z wysokością kapitału własnego spółki. Przyjęty dotychczas wskaźnik kapitału do zadłużenia wynoszący 1:3 zastąpiono wskaźnikiem 1:1. Tym samym dopiero w przypadku, kiedy wartość zadłużenia przekroczy wysokość kapitału własnego, ograniczona zostanie kwota odsetek, które podatnik będzie mógł uwzględnić w kosztach podatkowych.
Ustawodawca określił także nową alternatywną metodę obliczania limitu odsetek zaliczanych do kosztów. Zgodnie z dodanymi przepisami kosztem uzyskania przychodu w danym roku podatkowym możne być kwota odsetek od pożyczek otrzymanych zarówno od podmiotów powiązanych jak i niepowiązanych w wysokości nieprzekraczającej wartości odpowiadającej następującemu iloczynowi:
(St. % + 1,25 p.p.) x WP = OKUP
gdzie:
St. % + 1,25 p.p. - stopa referencyjna NBP obowiązująca w ostatnim dniu roku poprzedzającego rok podatkowy powiększonej o 1,25 punktów procentowych,
WP - wartość podatkowa aktywów w rozumieniu przepisów o rachunkowości, w tym ujętych zgodnie z wartością nominalną kwot udzielonych pożyczek, z wyjątkiem wartości niematerialnych i prawnych, według stanu na ostatni dzień danego roku podatkowego,
OKUP – wartość odsetek od ogólnej kwoty otrzymanych pożyczek, która stanowi limit możliwych do zaliczenia odsetek do kosztów podatkowych.
Niestety wielkość odsetek, która podlega zaliczeniu do kosztów w danym roku podatkowym, nie będzie mogła przekraczać równowartości 50% zysku operacyjnego podatnika, ustalonego za dany rok podatkowy zgodnie z ustawą o rachunkowości. Istotne jest także, iż co do zasady odsetki od pożyczek niezaliczone w danym roku podatkowym do kosztów uzyskania przychodów podlegać będą zaliczeniu do kosztów w następnych, kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, zgodnie z zasadami i w ramach limitów określonych w tych przepisach.
Stosowanie alternatywnej metody zaliczania odsetek w ciężar kosztów uzyskania przychodów będzie trzeba zgłosić naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie do końca pierwszego miesiąca danego roku podatkowego a zrezygnować z niej będzie można dopiero po upływie 3 lat stosowania.
Również w tym zakresie przewidziano przepisy przejściowe. Zmienione regulacje dotyczące cienkiej kapitalizacji nie będą miały zastosowania do pożyczek, których kwota kapitału została przekazana pożyczkobiorcy do końca 2014 roku. Podatnik będzie miał jednak prawo wybrać alternatywną metodę obliczania limitu odsetek zaliczanych do kosztów podatkowych odnoszącej się do ogólnej wielkości otrzymanego finansowania nawet w stosunku do tych pożyczek, które zostały zawarte przed 1 stycznia 2015 roku.
Ceny transferowe również dla spółek osobowych
Zgodnie z zapowiedziami poszerzono katalog podmiotów, które objęte zostaną obowiązkiem dokumentacyjnym w zakresie cen transferowych. Nowe brzmienie przepisów określa, iż podmiotem krajowym bądź podmiotem zagranicznym, który w sposób bezpośredni bądź pośredni jest kontrolowany przez inny podmiot, może być nie tylko osoba prawna, czy też osoba fizyczna, ale także jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej. Tym samym podatnicy podatku dochodowego zobowiązani będą do dokumentowania transakcji dokonywanych z tego rodzaju podmiotami powiązanymi, a więc także ze spółkami osobowymi. Dodatkowo przepisy o cenach transferowych będą miały zastosowanie także do zawieranych przez podmioty powiązane umów spółek niebędących osobą prawną, umów wspólnego przedsięwzięcia czy też umów o podobnym charakterze, ale tylko w przypadku, kiedy suma łącznie wniesionych przez wspólników wkładów bądź wartość wspólnego przedsięwzięcia określonego w umowie przekroczy równowartość 50 000 EUR.
Należy także podkreślić, iż przepisy w zakresie cen transferowych będą miały zastosowanie również do transakcji dokonywanych pomiędzy zakładem położonym zarówno na terytorium Polski jak i zagranicą a jego spółką macierzystą. W takim przypadku ocenie będzie podlegała cena transakcyjna zastosowana w operacjach dokonanych pomiędzy tymi podmiotami w zakresie dochodów przypisanych właśnie do tego zakładu.
Certyfikat rezydencji ważny tylko rok
Ustawodawca jednoznacznie rozstrzygnął występujące dotychczas wątpliwości w zakresie aktualności certyfikatu rezydencji. Zgodnie z nowelizacją, jeżeli dokument ten nie zawiera okresu ważności, płatnik przy poborze podatku uwzględnia ten certyfikat przez dwanaście miesięcy począwszy od daty tego wydania. Jeżeli w ciągu roku od wydania pierwotnego dokumentu nastąpi zmiana rezydencji podatkowej, to podatnik zobowiązany jest zawiadomić o tym fakcie płatnika oraz dostarczyć mu nowy certyfikat. Jeśli podatnik nie dopełni tego obowiązku, ważny będzie dokument znajdujący się w dyspozycji płatnika, chyba że z posiadanych umów lub faktur wynika, iż zmienił się kraj opodatkowania. Tym samym od początku 2015 roku to w interesie podatnika będzie niezwłoczne potwierdzanie właściwej rezydencji podatkowej aktualnym certyfikatem.
Podsumowując, wprowadzone regulacje dla niektórych podatników będą oznaczać wielkie zmiany szczególnie, jeżeli będą musieli oni zastosować się do przepisów dotyczących opodatkowania zagranicznych spółek kontrolowanych. Również nowe rozwiązania w zakresie cienkiej kapitalizacji będą wymagać dodatkowego wysiłku po stronie podatników w celu prawidłowej kalkulacji kwoty odsetek, która będzie mogła zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów. Na szczęście pozostało jeszcze trochę czasu na zapoznanie się z wdrążonymi właśnie rozwiązaniami.
W razie dodatkowych pytań, wątpliwości lub potrzeby przedyskutowania przedmiotowych zmian zachęcamy do kontaktu.
Zespół RSM Poland
W celu uzyskania szczegółowych informacji prosimy o kontakt z naszym ekspertem Piotrem Lissem:
e-mail: ekspert@rsmpoland.pl
tel. +48 61 8515 766
fax +48 61 8515 786
