Podatek u źródła od usług niematerialnych wykonywanych poza terytorium Polski należało pobrać również przed 2017 rokiem
15 maja 2017 roku NSA w poszerzonym składzie 7 sędziów orzekł, iż w stanie prawnym obowiązującym przed 1 stycznia 2017 roku płatnicy powinni byli pobierać podatek u źródła od wynagrodzenia wypłacanego zagranicznym podmiotom świadczącym poza terytorium Polski usługi niematerialne określone w art. 21 ust. 1 UPDOP. Jest to niewątpliwie niekorzystne i kontrowersyjne rozstrzygnięcie, które zapewni organom podatkowym dodatkowy argument pozwalający na zakwestionowanie prawidłowości dokonywanych dotychczas rozliczeń przez polskich płatników.
Niejasne przepisy
Wątpliwości w zakresie występowania obowiązku pobrania podatku u źródła wynikały z nieprecyzyjnego brzmienia art. 21 ust. 1 UPDOP, który określa, iż podatek dochodowy z tytułu uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez nierezydentów przychodów m.in.:
- z odsetek, z praw autorskich lub praw pokrewnych, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego, za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how),
- z opłat za świadczone usługi w zakresie działalności widowiskowej, rozrywkowej lub sportowej,
- z tytułu świadczeń: doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze
– ustala się w wysokości 20% przychodów;
- uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez zagraniczne przedsiębiorstwa żeglugi powietrznej – ustala się w wysokości 10% tych przychodów.
Do końca 2016 roku brak było przepisów określających, co należy rozumieć pod pojęciem przychodów osiąganych na terytorium Polski. W celu rozstrzygnięcia wątpliwości z dniem 1 stycznia 2017 roku ustawodawca zdefiniował to pojęcie, zaliczając również do tej kategorii wszelkie płatności dokonywane przez polskich podatników na rzecz zagranicznych rezydentów niezależnie od miejsca zawarcia umowy i wykonania świadczenia.
Natomiast zdaniem płatników w stanie prawnym przed 2017 rokiem sam fakt płatności za należności licencyjne, czy też usługi na rzecz zagranicznego kontrahenta nie oznaczał automatycznie, iż podmiot ten osiągnął przychód w Polsce. Dotychczasowe orzecznictwo w tym zakresie nie prezentowało jednak jednolitego stanowiska, dlatego NSA przed wydaniem przedmiotowego wyroku postanowił skierować w tym zakresie pytanie prawne do Składu Siedmiu Sędziów.
Wyrok NSA oraz jego skutki
Siedmioosobowy skład orzekający w wyroku NSA z 15 maja 2017 roku o sygn. II FSK 3587/14 rozstrzygnął, iż również w sytuacji, kiedy polski podatnik nabywał od zagranicznych kontrahentów (nierezydentów) usługi niematerialne, a efekt tych usług wykorzystywany był przez usługobiorcę w Polsce, mógł pojawić się obowiązek pobrania podatku u źródła, ponieważ tego rodzaju płatności stanowiły przychody osiągane na terytorium Polski. Co prawda NSA odstąpił od wydania uchwały w tym zakresie, która miałaby moc wiążącą inne składy orzekające, tym niemniej orzeczenie to z pewnością wpłynie na ujednolicenie niekorzystnej dla płatników linii orzeczniczej, a także będzie stanowić dodatkowy argument dla organów podatkowych w toczących się kontrolach, czy też postępowaniach podatkowych dotyczących niepobrania przez płatników podatku u źródła. W konsekwencji, w sytuacji kiedy płatnicy nie posiadają certyfikatu rezydencji zagranicznego usługodawcy, na rzecz którego płacone było wynagrodzenie z tytułów określonych w art. 21 ust. 1 UPDOP, istnieje ryzyko, iż w przypadku kontroli płatnik będzie zmuszony do zapłaty 20% podatku od wartości tego świadczenia wraz z odsetkami za zwłokę.
Biorąc pod uwagę bardzo szeroki katalog usług niematerialnych wskazany w art. 21 ust. 1 UPDOP, które nabywane były przez polskie podmioty od kontrahentów zagranicznych oraz częste trudności w pozyskaniu certyfikatów rezydencji w stosunku do niektórych rodzajów świadczeń (np. bilety lotnicze, jednorazowe transakcje realizowanych w całości poza terytorium Polski, wynajem samochodów, usługa reklamowa), ryzyko to z pewnością dotyczy bardzo szerokiego grona płatników, którzy nie zawsze mają świadomość ciążącego na nich obowiązku.
Tym samym gorąco zachęcamy Państwa do weryfikacji dotychczasowych transakcji realizowanych z zagranicznymi usługodawcami oraz posiadanych certyfikatów rezydencji pod kątem wystąpienia po Państwa stronie obowiązków w zakresie pobrania podatku u źródła oraz wielkości potencjalnego ryzyka związanego z jego niedopełnieniem. Pozwoli to Państwu na podjęcie decyzji o dokonaniu ewentualnej korekty rozliczeń podatku u źródła za okres ostatnich pięciu lat. W razie dodatkowych pytań związanych z tym obszarem, zachęcamy do kontaktu w celu wyjaśnienia wszelkich Państwa wątpliwości.
W razie jakichkolwiek pytań lub potrzeby omówienia tematu, gorąco zachęcamy do kontaktu z naszym ekspertem Piotrem LISSEM:
e-mail: ekspert@rsmpoland.pl
tel. +48 61 8515 766
fax +48 61 8515 786
