Artykuł został opublikowany w gazecie AGRO FARMA Nr 5 - Październik 2011
ZMIANY W PRZEPISACH
Coraz głośniej mówi się o zmianach zasad opodatkowania działów specjalnych produkcji rolnej do których zaliczają się m.in. uprawy pieczarek, pasieki, chów i hodowlę drobiu czy uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych. Producenci prowadzący taką działalność płacą podatek dochodowy na specjalnych zasadach. Ustala się go przy zastosowaniu określanych przez Ministra Finansów tzw. norm szacunkowych dochodu z określonej powierzchni upraw lub jednostki produkcji zwierzęcej. Jednakże, zgodnie z najnowszymi planami, z norm szacunkowych będą mogli korzystać jedynie ci rolnicy, którzy nie przekroczyli w poprzednim roku przychodów w kwocie 150.000 EUR. Wszyscy pozostali będą zobowiązani do zaprowadzenia Podatkowej Księgi Przychodów i Rozchodów (lub Ksiąg Rachunkowych) oraz rozliczania podatku na zasadach ogólnych.
OPTYMALIZACJA PODATKOWA – KTO MOŻE SKORZYSTAĆ
Zmiana ta w niektórych sytuacjach może spowodować zmianę zasad opodatkowania, a także co najistotniejsze jego wysokość. Niemniej jednak, znane są pewne rozwiązania, które pozwolą zmniejszyć to opodatkowanie.
Optymalizację podatkową, o której mowa, może wykorzystać rolnik (osoba fizyczna), który prowadzi działy specjalne produkcji rolnej i rozlicza się według norm szacunkowych. Aby zastosować optymalizację musi on posiadać majątek użytkowany w działalności, który ma znaczną wartość rynkową i nie jest amortyzowany podatkowo oraz nie jest albo nie był wpisany do ewidencji środków trwałych prowadzonej przez rolnika. Optymalizacja może również dotyczyć wszelkich innych składniki majątku, w tym logo oraz nieruchomości wraz z budynkami.
NA CZYM POLEGA?
Z dniem 1 stycznia 2011 r. weszły w życie zmiany do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej UPDOP), w wyniku których znacznie zmieniono zasady ustalania wartości początkowej niektórych składników majątku wchodzących w skład przedsiębiorstwa, które wnoszone jest do spółek kapitałowych. Do końca grudnia 2010 roku podatnicy, przy zachowaniu odpowiednich warunków, mieli możliwość wyceny części wnoszonych składników po wartości rynkowej i dokonywania odpisów amortyzacyjnych w ciężar kosztów podatkowych od tej właśnie wartości.
Począwszy od tego roku możliwość powyższa została teoretycznie wyeliminowana. Zwrócić jednak należy uwagę, iż przepisy przejściowe pozwalają na stosowanie starych reguł jeszcze maksymalnie do końca 2011 roku. Dotyczy to spółek, które rozpoczynają rok podatkowy najpóźniej z początkiem grudnia 2010 r. (trwający standardowe 12 miesięcy a więc do 30 listopada 2011 r.) lub spółek, które posiadają tzw. łączony rok podatkowy (np. 16 miesięcy) rozpoczęty w drugiej połowie 2010 r.
Co istotne, na dzień dokonania transakcji optymalizacyjnej, pomimo wygenerowania kosztu (w postaci wartości początkowej, która będzie amortyzowana), nie pojawia się po żadnej stronie (tzn. ani po stronie podmiotu wnoszącego, ani po stronie podmiotu trzymującego) przychód podatkowy, który należałoby opodatkować. Dodatkowo bardzo ważny jest fakt, iż dzięki poprawnie przeprowadzonej optymalizacji, w dalszym ciągu istnieje możliwość korzystania z opodatkowania podatkiem liniowym, tak korzystnym dla wielu rolników.
Zasady optymalizacji ilustruje poniższy, uproszczony przykład:
Rolnik prowadzący działy specjalne produkcji rolnej posiada majątek o wartości w cenach zakupu/wytworzenia 1.000.000 zł, w jego skład wchodzą nieruchomości, maszyny itp., które ze względu na sposób opodatkowania nie są wpisane do ewidencji środków trwałych. W dniu dokonania transakcji optymalizacyjnej wartość rynkowa przedsiębiorstwa rolniczego wynosi 15.000.000 zł. Wynika to między innymi z tzw. wartości firmy, którą stanowią wszystkie niematerialne a wpływające na cenę elementy przedsiębiorstwa (marka, baza klientów, pracownicy itp.) oraz wartości budynków, budowli i wszystkich tych składników majątku, które zyskały w czasie od dnia ich nabycia lub wytworzenia. W przypadku wniesienia aportem całego przedsiębiorstwa w ramach procedury optymalizacyjnej istnieje możliwość rozpoczęcia amortyzacji podatkowej powyższych składników, z uwzględnieniem wartości rynkowej a nie ceny nabycia. Spółka, do której aport wniesiono zaliczy w drodze odpisów amortyzacyjnych powyższą kwotę w ciężar kosztów uzyskania przychodów.
W związku z powyższym optymalizacja jest bardzo korzystna i atrakcyjna dla osób prowadzących działy specjalne produkcji rolnej opodatkowanej w formie uproszczonej (normy szacunkowe), bowiem w takim przypadku istnieje możliwość wygenerowania największej korzyści podatkowej. Osoby takie posiadają najwięcej nieujawnionych środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których nie są dokonywane odpisy amortyzacyjne. Należy zaznaczyć, że przeprowadzenie optymalizacji podatkowej byłoby neutralne podatkowo i spowoduje zmniejszenie ryzyka prowadzenia działalności gospodarczej.