Safe harbour dla transakcji finansowych

W artykule odpowiadamy na pytania:

• Czym jest safe harbour?
• Jakie są warunki skorzystania z uproszczenia safe harbour w 2025 r.?
• Jak kalkulować oprocentowanie safe harbour w transakcjach pożyczek?

Pod koniec 2024 r. polskie Ministerstwo Finansów opublikowało Obwieszczenie szczególnie istotne z punktu widzenia tych podatników, którzy, zawierając finansowe transakcje kontrolowane w 2025 r., chcieliby skorzystać z uproszczenia safe harbour. Uproszczenie to ma naprawdę duże znaczenie, ponieważ, jak sygnalizowaliśmy w jednym z ostatnich wpisów, dla transakcji spełniających warunki safe harbour nie trzeba przygotowywać lokalnej dokumentacji cen transferowych. Przyjrzyjmy się zatem bliżej warunkom, jakie musi spełniać transakcja z podmiotem powiązanym, aby podatnik mógł skorzystać z analizowanego uproszczenia, a także sprawdźmy, jak mechanizm safe harbour wygląda w Polsce w praktyce.

Jakie warunki musi spełnić transakcja kontrolowana, aby podatnik mógł skorzystać z uproszczenia safe harbour?

Uproszczenie safe harbour reguluje art. 11g Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (UPDOP). 

W przypadku pożyczki udzielanej podmiotowi powiązanemu skorzystanie z uproszczenia safe harbour jest możliwe, jeśli transakcja kontrolowana spełnia następujące warunki:

1. oprocentowanie pożyczki w ujęciu rocznym na dzień zawarcia umowy jest ustalane w oparciu o rodzaj bazowej stopy procentowej i marżę, określone w obwieszczeniu ministra właściwego do spraw finansów publicznych aktualnym na dzień zawarcia tej umowy;
2. nie przewidziano wypłaty innych niż odsetki opłat związanych z udzieleniem lub obsługą pożyczki, w tym prowizji lub premii;
3. pożyczka została udzielona na okres nie dłuższy niż 5 lat;
4. w trakcie roku podatkowego łączny poziom zobowiązań albo należności podmiotu powiązanego z tytułu kapitału pożyczek z podmiotami powiązanymi liczony odrębnie dla udzielonych oraz zaciągniętych pożyczek wynosi nie więcej niż 20 000 000 zł lub równowartość tej kwoty;
5. pożyczkodawca nie jest podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową.

Obwieszczenie Ministerstwa Finansów dotyczące safe harbour w 2025 r.

Zgodnie z Obwieszczeniem Ministerstwa Finansów, w transakcjach pożyczek w 2025 r., w ramach których podatnicy zdecydują się na skorzystanie z uproszczenia safe harbour, wysokość oprocentowania musi być kalkulowana w oparciu o:

• WIBOR 3M albo WIRON 3M Stopa Składana – dla transakcji denominowanych w złotych polskich (PLN),
• 90-day Average SOFR – dla transakcji denominowanych w dolarach amerykańskich (USD),
• EURIBOR 3M – dla transakcji denominowanych w euro (EUR),
• SARON 3 months Compound Rate – dla transakcji denominowanych we frankach szwajcarskich (CHF),
• SONIA 3M Compound Rate – dla transakcji denominowanych w funtach brytyjskich (GBP).

Marża może wynosić maksymalnie 2,6 p.p. dla pożyczkobiorcy i minimalnie 2,0 p.p. dla pożyczkodawcy. W przypadku, gdy wartość bazowej stopy procentowej jest mniejsza od zera, marża stanowi sumę wartości bezwzględnej bazowej stopy procentowej i wysokości marży.

Safe harbour w praktyce

Dla transakcji kontrolowanych, które spełniają warunki umożliwiające podatnikowi skorzystanie z uproszczenia safe harbour i które zostały przeprowadzone do 2021 r. włącznie, nie trzeba przygotowywać analizy porównawczej ani analizy zgodności. Dla transakcji rozpoczynających się w 2022 r. Ustawodawca zwiększył istniejący dotychczas przywilej, wprowadzając zwolnienie z obowiązku przygotowania lokalnej dokumentacji cen transferowych. Cały czas jednak podmioty zobowiązane są do uproszczonego zaraportowania takich transakcji na formularzu TPR-C.

Podatnicy mogą mieć wątpliwości i zastanawiać się, czy wysokość oprocentowania pożyczek musi być ustalana w oparciu o zmienną stopę bazową, czy też możliwe byłoby zastosowanie stopy stałej procentowej, liczonej np. jako WIBOR 3M z dnia poprzedzającego dzień zawarcia umowy pożyczki oraz odpowiedniej marży dla całego okresu trwania pożyczki. 

Jak wyjaśnił jednak Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (DKIS) w interpretacji indywidualnej o sygnaturze 0115-KDIT1.4011.322.2024.2.MR, aby podmiot mógł skorzystać z uproszczenia safe harbour oprocentowanie pożyczki musi być kalkulowane w oparciu o zmienną stopę procentową. 

Organ w swojej argumentacji powołał się na prace legislacyjne nad projektem Polskiego Ładu, mające potwierdzać brak możliwości stosowania uproszczenia w przypadku pożyczek z oprocentowaniem stałym. Powyższe stanowisko zostało również potwierdzone w interpretacji indywidualnej o sygnaturze 0111-KDIB1-1.4010.130.2022.7.SG, gdzie dodatkowo DKIS stwierdził, że w przypadku korzystania z uproszczenia safe harbour podmioty nie mają możliwości stosowania np. „uśrednionej stawki WIBOR3M będącej średnią arytmetyczną kilku wybranych notowań”.

Ustanawiając oprocentowanie w finansowej transakcji kontrolowanej zgodnie z aktualnie obowiązującym obwieszczeniem Ministra Finansów, podatnicy mogą skorzystać z uproszczenia safe harbour (i odstąpić od przygotowania lokalnej dokumentacji cen transferowych) przez 5 kolejnych lat. Nie ma więc konieczności corocznej aktualizacji wysokości oprocentowania na podstawie nowo wydawanych obwieszczeń MF. Trzeba jednak podkreślić, iż w przypadku zmiany wysokości oprocentowania pożyczki (i podpisania w związku z tym aneksu do umowy) przy jednoczesnej chęci dalszego korzystania z uproszczenia safe harbour, wysokość nowego oprocentowania pożyczki musi być zgodna z obwieszczeniem MF obowiązującym na dzień zmiany wysokości oprocentowania.

Warto również zauważyć, iż przeliczając wartość pożyczki z waluty obcej na PLN na potrzeby badania obowiązku nieprzekroczenia limitu 20 mln zł (art.11g ust. 1 pkt. 4 UPDOP) podatnik musi przeliczyć kwotę pożyczki po średnim kursie ogłaszanym przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wypłaty pożyczki, a nie z dnia poprzedzającego dzień zawarcia umowy.

Obowiązek dokumentacji cen transferowych to złożony problem

Pomimo iż od kilku lat brak jest istotnych zmian w przepisach odnoszących się do safe harbour w kontekście transakcji finansowych, podatnicy cały czas mogą mieć sporo wątpliwości wobec tego, jak w praktyce należy stosować związane z tym zagadnieniem polskie regulacje. Mamy więc nadzieję, że dzisiejszym wpisem wyjaśniliśmy przynajmniej niektóre z nich. 

W przypadku dalszych pytań zachęcamy do zapoznania się z naszym artykułem Q&A dotyczącym cen transferowych lub kontaktu z naszymi doradcami podatkowymi, którzy chętnie rozwieją wszelkie wątpliwości i pomogą we właściwej realizacji obowiązków sprawozdawczych w firmie.