Czas czytania: 3 minuty.
Z artykułu dowiesz się:
- Jaka była w poprzednich latach liczba kontroli cen transferowych;
- Jak skuteczne w weryfikacji cen transferowych są organy podatkowe.
Eryk GRZECHOWSKI
Junior Tax Consultant w RSM Poland
To, że transakcje realizowane pomiędzy podmiotami powiązanymi z roku na rok są coraz bardziej skrupulatnie weryfikowane przez fiskusa, nie jest zaskoczeniem dla nikogo, komu chociaż trochę znana jest tematyka cen transferowych. Kolejne zmiany przepisów, nakładające nowe obowiązki na podatników, jak również rosnąca liczba kontroli organów podatkowych świadczą o tym, że polski rząd jest żywotnie zainteresowany transakcjami pomiędzy podmiotami powiązanymi.
Jak działają organy podatkowe?
W 2020 r. urzędy skarbowe i celno-skarbowe przeprowadziły 395 kontroli cen transferowych, czyli o ponad 40 kontroli więcej niż w 2019 r. W pierwszej połowie 2021 r. przeprowadzono natomiast 183 kontrole. Jeżeli urzędnicy utrzymają to tempo, to do końca roku liczba kontroli podatkowych wyniesie blisko 370. Oznacza to, że pandemia COVID-19 nie powstrzymała organów skarbowych przed weryfikacją rynkowości transakcji realizowanych pomiędzy podmiotami powiązanymi.
Warto jednak zauważyć, iż, pomimo większej liczby kontroli, spada ich efektywność. W 2019 r. 193 kontrole zakończyły się doszacowaniem dochodu, rok później urzędnicy wykryli już o 40 mniej nieprawidłowości – ich liczba wyniosła 153. Z kolei w I połowie 2021 r. było już tylko 68 kontroli zakończonych doszacowaniem. Jednocześnie spadła kwota podatku dochodowego ustalonego w wyniku przeprowadzonych kontroli – z 459,48 mln zł w 2019 r. do 377,62 mln zł w roku 2020 r. Natomiast w pierwszej połowie 2021 r. było to już „zaledwie” 93,20 mln zł.[1]
Wnioski mogą być dość zaskakujące. Organy podatkowe, mimo posiadania szczegółowych narzędzi analitycznych, opartych na danych pochodzących ze składanych informacji CIT-TP oraz TPR-C, nie zwiększyły swojej skuteczności w typowaniu podmiotów do przeprowadzenia kontroli cen transferowych. A może spadające statystyki wynikają z faktu zwiększania obowiązków dokumentacyjnych i sprawozdawczych, co z kolei zmusiło podatników do poświęcania większej uwagi problematyce transakcji z podmiotami powiązanymi i dopasowaniu ich warunków do standardów rynkowych?
Ceny transferowe za 2020 r. - kontrola rozliczeń dopiero przed nami…
Podatnicy mają czas do 31 grudnia 2021 r. na przygotowanie dokumentacji cen transferowych, a także złożenie informacji TPR-C za 2020 r., który był okresem szczególnym, naznaczonym pandemią COVID-19, wpływającą na całą gospodarkę światową.
Należy w konsekwencji mieć na uwadze art. 11r UPDOP. Zgodnie z nim, w przypadku wystąpienia zmiany w otoczeniu ekonomicznym, która w znaczącym stopniu wpływa na sporządzoną w poprzednich latach analizę konieczne jest dokonanie aktualizacji analizy porównawczej lub analizy zgodności. Oczywiście, należy zrobić to w roku zaistnienia tej zmiany.
Podmioty powiązane powinny więc szczegółowo przeanalizować, jak globalna pandemia COVID-19 wpłynęła na otoczenie ekonomiczne i branże w których działają oraz zastanowić się, czy nie jest wymagana aktualizacja benchmarków przygotowanych w latach poprzednich.
Jest to szczególnie ważne ze względu na potencjalny brak danych porównawczych. Organy podatkowe będą bowiem bardzo dokładnie przyglądać się rozliczeniom pomiędzy podmiotami powiązanymi w roku 2020 i w kolejnych latach objętych pandemią.
Podsumowanie
Fiskus, pomimo posiadania coraz większej ilości danych pozwalających na precyzyjne typowanie podmiotów do kontroli w zakresie cen transferowych, nie zwiększył swojej skuteczności. Należy jednak pamiętać, że przed nami weryfikacje transakcji za okres pandemii. Nie jest wykluczone, że urzędnicy będą w szczególności sprawdzali, jak pandemia COVID-19 wpłynęła na otoczenie ekonomiczne podatników oraz czy analizy porównawcze zachowały swoją ważność. A jeśli nie, to z pewnością zwrócą uwagę na to, czy przygotowane benchmarki zostały sporządzone w oparciu o porównywalne dane.
Ciężko jest przewidzieć, jak będą kształtować się statystyki kontroli urzędników dotyczące 2020 r. Jest to jednak ostatni dzwonek, aby zadbać o dopełnienie obowiązków w zakresie cen transferowych.
[1] Dane liczbowe na temat kontroli w zakresie cen transferowych wykorzystane w niniejszym artykule zostały pozyskane od Ministerstwa Finansów na podstawie pisma nr BMI1.0123.1268.2021 z dnia 7 października 2021 r.
