Nowy projekt ustawy o odnawialnych źródłach energii
W dniu 11 listopada 2013 r. został opublikowany nowy projekt ustawy o odnawialnych źródłach energii (OZE). Ministerstwo Gospodarki skierowało projekt do konsultacji międzyresortowych. Zgodnie z planami Ministerstwa Gospodarki nowa ustawa ma wejść w życie na początku 2015 roku. Największą zaletą projektu jest wyodrębnienie systemu wsparcia energii odnawialnej z dotychczasowych regulacji ustawy Prawo energetyczne.
Przygotowywana od kilku lat ustawa o odnawialnych źródłach energii (dalej: projekt ustawy o OZE) powinna w sposób kompleksowy uregulować działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania energii w odnawialnych źródłach. W projekcie ustawy o OZE zaproponowano odejście od dotowania produkcji energii elektrycznej za pomocą systemu świadectw pochodzenia energii odnawialnej. Powodem jest zmienna cena świadectw pochodzenia na rynku giełdowym. Obserwowany w ostatnich latach istotny przyrost mocy w odnawialnych źródłach energii zwiększył również podaż świadectw pochodzenia na rynku, a tym samym spowodował znaczny spadek ich ceny. Często również podmioty zobowiązane do zakupu świadectw pochodzenia decydowały się uiścić opłatę zastępczą nawet jeżeli cena świadectwa pochodzenia była znacznie niższa niż uiszczana opłata zastępcza.
Ministerstwo Gospodarki zamierza stworzyć mechanizmy zachęcające do dobrowolnej rezygnacji z systemu świadectw pochodzenia na rzecz systemu aukcji. Przedmiotem aukcji będzie prawo do sprzedaży energii po stałej cenie przez okres 15 lat. Zdaniem twórców projektu ustawy o OZE system aukcji ma zapewnić inwestorowi zwrot z zainwestowanego kapitału. Kryterium wyboru producenta ma być zaproponowana najniższa cena energii elektrycznej. Automatycznie odrzucane będą oferty w których cena produkcji będzie wyższa niż cena referencyjna. Ceną referencyjną będzie najwyższy akceptowalny koszt wytwarzania energii elektrycznej lub biogazu. Należy również zaznaczyć, iż zgodnie z projektem ustawy o OZE będą prowadzone odrębne aukcje dla instalacji małych o mocy od 40 KW do 1 MW oraz instalacji dużych o mocy powyżej 1 MW. Nowy projekt ustawy wyłącza także z systemu wsparcia elektrownie wodne o mocy powyżej 1 MW.
Aukcje będą przeprowadzane co najmniej raz w roku przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Zostanie również powołany Operator Rozliczeń Energii Odnawialnej, którego przedmiotem działalności będzie m. in. rozliczanie ujemnego salda między wartością sprzedaży energii elektrycznej i wartością zakupu tej energii elektrycznej.
Dodatkowo projekt ustawy wprowadza mechanizmy mające przeciwdziałać nadpodaży świadectw pochodzenia. W przypadku gdy średnia ważona cena świadectw pochodzenia na rynku giełdowym będzie niższa niż 75% wartości opłaty zastępczej przez okres jednego miesiąca wówczas nie będzie można zrealizować obowiązku wynikającego z ustawy poprzez zapłatę opłaty zastępczej. Projekt ustawy przewiduje również, iż opłata zastępcza nie będzie podlegać waloryzacji i będzie wynosić 297,35 złotych za 1 MWh.
Innym mechanizmem ograniczającym spadek ceny świadectw pochodzenia jest wprowadzenie przez projekt ustawy tzw. obliga giełdowego. Zgodnie z projektem ustawy o OZE obrót świadectwami pochodzenia będzie odbywać się na giełdzie towarowej lub na rynku organizowanym przez podmiot prowadzący rynek regulowany na terenie Rzeczpospolitej Polskiej. Na wniosek podmiotu posiadającego prawa do świadectw pochodzenia i po spełnieniu przesłanek wskazanych w projekcie ustawy Prezes URE może zwolnić wnioskodawcę z obowiązku sprzedaży świadectw pochodzenia na rynku giełdowym lub na rynku organizowanym przez podmiot prowadzący na terenie Rzeczpospolitej rynek regulowany.
Ponadto Ministerstwo zamierza ograniczyć znaczenie systemu wsparcia dla tzw. współspalania biomasy. W przyszłości system współspalania biomasy zostanie całkowicie zlikwidowany. W okresie przejściowym projekt ustawy o OZE wprowadza również maksymalny wolumen energii elektrycznej wytworzonej w systemie współspalania objętej systemem wsparcia.
Ułatwieniem dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą w ramach instalacji o małej mocy będzie rezygnacja przez ustawodawcę z wymogu uzyskania koncesji. Zamiast procedury koncesyjnej wytwórcy energii w małych instalacjach będą zobowiązani jedynie do uzyskania wpisu do utworzonego na podstawie nowej ustawy o OZE rejestru prowadzonego przez Prezesa URE.
Należy również wskazać, iż do projektu ustawy o OZE zostały przeniesione z obecnie obowiązującej ustawy Prawo energetyczne przepisy regulujące wydawanie gwarancji pochodzenia z odnawialnych źródeł energii, monitorowanie rynku odnawialnej energii elektrycznej, ciepła i gazu, a także rynku biokomponentów i biogazu, certyfikowanie instalatorów mikroinstalacji i małych instalacji oraz regulacje dotyczących współpracy międzynarodowej w zakresie projektów energetycznych.
Środki na finansowanie rozwoju systemu wsparcia OZE mają pochodzić z tzw. opłaty OZE, która zgodnie z propozycją Ministra Gospodarki w roku 2015 ma wynosić 2,27 zł/MW.
Należy zaznaczyć, iż jest to kolejna wersja projektu ustawy o OZE. Rewolucyjny charakter ma przede wszystkim odejście od systemu świadectw pochodzenia, które są ważną częścią rynku energetycznego od kilku lat. Na uwagę zasługują również regulacje zobowiązujące do sprzedaży świadectw pochodzenia na rynku giełdowym.
Obecnie prowadzone są konsultacje między poszczególnymi ministerstwami, które najprawdopodobniej potrwają kilka miesięcy. Po zakończeniu konsultacji międzyresortowych oraz weryfikacji czy proponowane regulacje są zgodne z prawem Unii Europejskiej, projekt ustawy o OZE zostanie przyjęty przez Radę Ministrów. Następnie rozpocznie się etap prac parlamentarnych, obejmujący głosowania nad projektem oraz prace w komisjach sejmowych i senackich. Jeżeli projekt ustawy o OZE zostanie przyjęty przez parlament ostatnim etapem będzie złożenie podpisu przez Prezydenta.
Najprawdopodobniej w dalszym procesie legislacyjnym projekt ustawy o OZE ulegnie znaczącym modyfikacjom. W naszej ocenie całkowite odejście od systemu świadectw pochodzenia wydaje się wątpliwe, choć nie można tego wykluczyć. Wydaje się również, iż przewidywany termin wejścia ustawy w życie może ulec przesunięciu. Wprawdzie zazwyczaj prace legislacyjne trwają przez krótszy okres niż rok, jednakże przypadku branży energetycznej okres te wynosi niekiedy wiele miesięcy lub lat. Należy zatem wziąć pod uwagę, iż nowa ustawa o OZE najprawdopodobniej wejdzie w życie w terminie późniejszym, niż wskazany przez Ministerstwo Gospodarki dzień 1 stycznia 2015 r.
W przypadku dodatkowych pytań lub potrzeby przedyskutowania wpływu powyższych informacji na Państwa działalność biznesową zachęcamy do kontaktu.
Zespół RSM Poland