Poland
Języki

Blog

Legal Alert 3/2014

1 stycznia 2015

Legal Alert 3/2014

Nowa ustawa o prawach konsumenckich

 

W dniu 25 grudnia 2014r. wchodzi w życie ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz. U. z 24 czerwca 2014 r.). Ma ona na celu implementacje do polskiego prawa dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2011/83, a także ujednolicenie przepisów dotyczących umów konsumenckich.

 

W związku z powyższym nastąpiła ponowna transpozycja dyrektywy 1999/44 w sprawie niektórych aspektów sprzedaży towarów konsumpcyjnych i związanych z tym gwarancji oraz przeprowadzono  istotną nowelizację Kodeksu Cywilnego (dalej jako KC), m.in. w zakresie fundamentalnej instytucji rękojmi za wady w umowie sprzedaży.

Nowa ustawa oraz zmienione przez nią przepisy KC zastąpią dotychczasowe przepisy, które regulują sprzedaż z udziałem konsumentów: ustawę o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny i ustawę o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie KC.

Do 25 grudnia 2014 r. funkcjonować będą dwa różne reżimy odpowiedzialności za jakość rzeczy sprzedanej, które ujęte są w odrębnych aktach prawnych. Dla obrotu pomiędzy przedsiębiorcami (business to business, B2B) jest to regulacja KC dotycząca rękojmi za wady, a dla obrotu z udziałem konsumentów (business to consumer – B2C) jest to ustawa o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej z instytucją niezgodności towaru z umową. W rezultacie, sprzedaż B2C regulowana będzie dwoma aktami prawnymi: KC oraz ustawą o prawach konsumenta.

Zmiany jakie wejdą w życie dnia 25 grudnia 2014 roku.

  • Należy przede wszystkim zaznaczyć, że nowa ustawa o prawach konsumenta wydłuża termin na odstąpienie od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość do 14 dni bez podania przyczyn. Obecnie termin na odstąpienie od zawartej umowy sprzedaży poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość wynosi 10 dni. Jeśli przedsiębiorca nie poinformuje konsumenta o prawie odstąpienia od umowy, wówczas konsument będzie miał prawo do odstąpienia od umowy w okresie 12 miesięcy, liczonych po upływie 14-dniowego terminu, kiedy to konsument, gdyby był należycie poinformowany, mógłby od umowy skutecznie odstąpić. W takiej sytuacji konsument nie będzie ponosił odpowiedzialności za zmniejszenie wartości towarów będące wynikiem korzystania z niej w sposób wykraczający poza konieczny do stwierdzenia charakteru, cech i funkcjonalności towarów.
  • Ponadto przedsiębiorca będzie zobowiązany do poinformowania konsumenta w jasny sposób o wszystkich kosztach wynikających z umowy. Oznacza to wprowadzenie dodatkowego obowiązku informacyjnego dla przedsiębiorców.
  • Nowa ustawa konsumencka zwalnia konsumenta od obowiązku ponoszenia kosztów związanych ze zwrotem rzeczy, w przypadku skorzystania z prawa odstąpienia, jeżeli konsument nie został poinformowany przez przedsiębiorcę o obowiązku poniesienia tych kosztów.
  • Do KC wprowadzony zostanie art. 5431, który stanowi, że „jeśli kupującym jest konsument, to sprzedawca jest obowiązany niezwłocznie wydać rzecz kupującemu, jednak nie później niż 30 dni od zawarcia umowy, chyba, że umowa stanowi inaczej.”
  • Kupujący, zamiast dotychczasowych uprawnień z tytułu niezgodności z umową będzie korzystał z rękojmi. Z dotychczasowych 6 miesięcy, do 12 miesięcy wydłużony zostanie korzystny dla kupującego czas obowiązywania domniemania, w którym przyjmuje się, że stwierdzona wada towaru istniała już w momencie sprzedaży.
  • W związku z nowelizacją art 560 KC  każdy kupujący będzie mógł złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca – niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego – rzecz wymieni lub naprawi. Takie uprawnienie sprzedawca może wykorzystać tylko raz, czyli  po jednokrotnej wymianie lub naprawie odstąpienie od umowy nie podlega ograniczeniom. Nie ulegnie natomiast zmianie to, że kupujący nie może odstąpić od umowy, jeżeli wada jest nieistotna. W sytuacji gdy  kupującym jest konsument, może on zamiast zaproponowanej przez sprzedawcę naprawy żądać wymiany rzeczy albo zamiast wymiany żądać naprawy – chyba że jest to niemożliwe lub wymaga nadmiernych kosztów.

Jako przeciwwagę dla dość szerokich uprawnień po stronie konsumenta znowelizowane przepisy KC przewidują nowy dział pt. „Roszczenie sprzedawcy w związku z wadliwością rzeczy sprzedanej”. Nowe przepisy przyznają uprawnienia sprzedawcy do dochodzenia naprawienia szkody, którą poniósł w następstwie konieczności naprawy bądź wymiany rzeczy. Odpowiedzialność taką ponosić ma ten z poprzednich sprzedawców, wskutek którego działania lub zaniechania rzecz stała się wadliwa, i dotyczy tylko sprzedaży z udziałem konsumentów. Ustawa przewiduje też krótki – sześciomiesięczny – termin przedawnienia tych roszczeń sprzedawcy. Rozpocznie on swój bieg z dniem poniesienia przez niego kosztów w wyniku wykonania uprawnień przez konsumenta.

Odszkodowanie, którego może żądać końcowy sprzedawca, zostało określone szeroko i obejmuje utracone korzyści. Odpowiedzialności takiej nie będzie można wyłączyć ani ograniczyć.

Należy zauważyć, iż ustawa ta nie posługuję się pojęciem wady towaru, a pojęciem niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową. Jednocześnie w sposób samoistny reguluje odpowiedzialność sprzedawcy za jakość sprzedanej rzeczy. Ujednolicone zostanie pojęcie wady towaru. Zgodnie z założeniami nowej ustawy o prawach konsumentów wszystkie usterki sprzedawanych towarów będą objęte jednym pojęciem - wady towaru, które zostanie zmodyfikowane w taki sposób, aby objąć również pojęcie niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową.

Zmiana przepisów, która nas czeka może wprowadzić spore zamieszanie, zwłaszcza wśród przedsiębiorców

Zgodnie z art. 51 ustawy o prawach konsumenta umowy zawarte przed 25 grudnia 2014 r. objęte będą dotychczasowymi przepisami, a umowy zawarte z konsumentami po tym dniu będą podlegały nowym. W dwóch pierwszych latach będziemy mieli do czynienia z dwoma reżimami prawnymi dotyczącymi sprzedaży konsumenckiej: sprzedawcy będą jeszcze odpowiadać z tytułu niezgodności towaru z umową prawie do końca 2016 r. (a w niektórych przypadkach także dłużej, gdy towar zostanie na przykład wymieniony i terminy będą biec od nowa). Dlatego tak ważne będzie prawidłowe ustalenie podstawy prawnej, według której uprawnienia kupującego będą realizowane.

Zespół RSM Poland

Newsletter