Restrukturyzacja działalności w kontekście obowiązku sporządzenia dokumentacji cen transferowych
W aktualnym Tax Alercie chcielibyśmy przypomnieć Państwu o wprowadzonej w połowie 2013 roku modyfikacji do polskich przepisów dotyczących cen transferowych, w ramach nowelizacji rozporządzenia Ministra Finansów z 10 września 2009 roku. Jedną z wprowadzonych wówczas nowości był podatkowy aspekt restrukturyzacji działalności przedsiębiorstwa. Postanowiliśmy ponownie zwrócić Państwa uwagę na to zagadnienie, bowiem dnia 3 marca 2013 roku Ministerstwo Finansów opublikowało wyjaśnienia dotyczące restrukturyzacji działalności pomiędzy podmiotami powiązanymi. Przedstawione opracowanie jest w przewarzającej mierze, tłumaczeniem wyjaśnień zawartych w nowym IX rozdziale Wytycznych OECD w sprawie Cen Transferowych dla Przedsiębiorstw Wielonarodowych oraz Administracji Podatkowych. Jednakże, jego publikacja świadczy o tym, że urzędnicy zaznajomili się już z tematem i są gotowi do wdrażania zaprezentowanych rozwiązań w życie.
Z uwagi na obszerność oraz znaczny poziom skomplikowania problematyki związanej z restrukturyzacją działalności, w niniejszym Tax Alercie pragniemy jedynie zasygnalizować Państwu, jakie transakcje mogą zwrócić uwagę organów podatkowych oraz jakie działania pomogą zminimalizować ryzyko negatywnego wyniku kontroli podatkowej w tym zakresie.
Regulacje dotyczące kontroli restrukturyzacji działalności zostały zawarte w § 23a ww. rozporządzenia. Wynika z nich, że przedmiotem zainteresowania fiskusa będzie restrukturyzacja polegająca na przeniesieniu pomiędzy podmiotami powiązanymi istotnych ekonomicznie funkcji lub aktywów, albo ryzyk. Skutkiem powyższego nie każde przeniesienie może podlegać kontroli, lecz tylko takie, które może zostać uznane za istotne. Naturalnym pytaniem jest – cóż właściwie oznacza ta "istotność", w kontekście restrukturyzacji. Niestety Ministerstwo Finansów nie pokusiło się o bardziej szczegółowe wyjaśnienie, co należy pod tym pojęciem rozumieć, wskazując jedynie że ekonomiczną istotność funkcji, aktywów, ryzyk rozpatruje się w kontekście możliwości przypisania danej funkcji, aktywu, ryzyku istotnego potencjału zysku, zaś potencjał zysku nie jest odrębnym aktywem wymagającym wynagrodzenia, lecz potencjałem przenoszonym przez niektóre prawa lub inne aktywa, funkcje lub ryzyka. Niestety po raz kolejny komentarze Ministerstwa Finansów, zamiast stanowić źródło wyczerpującej odpowiedzi, stanowią źródło dodatkowych pytań. Pozostaje zatem czekać na pierwsze spory podatników z organami podatkowymi, aby upewnić się w jakim kierunku podążą działania kontrolujących i jakimi argumentami będą się posługiwać oceniając ekonomiczną istotność badanej restrukturyzacji. Można założyć, że ocenie podlegać będzie "relatywne znaczenie/waga" przenoszonych funkcji, aktyw bądź ryzyk, w stosunku do pozostałych, które nie zostały przesunięte w ramach restrukturyzacji.
Analizując przeprowadzoną między podmiotami powiązanymi restrukturyzację, kontrolujący skupiać się będą na weryfikowaniu, czy na warunki transakcji ustalone między tymi podmiotami zgodziłyby się podmioty niezależne. Rozporządzenie (§ 23a ust. 3) wskazuje również na okoliczności, jakie muszą być wzięte pod uwagę przez kontrolujących. Są to:
- przyczyny gospodarcze dokonania restrukturyzacji działalności,
- oczekiwane korzyści z restrukturyzacji, w tym efekt synergii,
- opcje realistycznie dostępne dla podmiotów powiązanych uczestniczących w restrukturyzacji.
Dodatkowo w przypadku restrukturyzacji, których przedmiotem jest alokacja ryzyka, szczególną uwagę należy zwrócić na to, czy podmiot, któremu przypisano ryzyko może nim zarządzać oraz czy ma zdolność finansową do poniesienia obciążeń w przypadku jego materializacji.
Najskuteczniejszym zabezpieczeniem przed negatywną oceną badanej restrukturyzacji jest, podobnie jak w przypadku wszystkich innych transakcji dokonywanych pomiędzy podmiotami powiązanymi, rzeczowa oraz profesjonalnie przygotowana dokumentacja cen transferowych, która ma de facto za zadanie już na samym wstępie, przekonać organ podatkowy o prawidłowości projektu oraz braku podstaw do przeprowadzania własnej analizy.
Dokumentacja przygotowywana z myślą o projektach restrukturyzacyjnych powinna być tworzona już w trakcie ich realizacji. Wówczas wszystkie podmioty biorące udział w restrukturyzacji i tak komunikują się na bieżąco, zapewniony jest szybki dostęp do dokumentów oraz nie ma ryzyka, że osoby bezpośrednio odpowiedzialne za projekt, których wiedza z oczywistych względów jest najpełniejsza np. nie pracują już w firmie. Dokumentacja powinna skupiać się przede wszystkim na zapewnieniu odpowiednich informacji w obszarach, na których skoncentrują się kontrolujący, tj.:
- zawierać dokładny opis przenoszonych funkcji, aktywów lub ryzyk wraz z wykazaniem zasadności wystąpienia lub wysokości przyjętego wynagrodzenia,
- zawierać analizę funkcjonalną obrazującą sytuację podmiotów przed i po restrukturyzacji,
- zawierać dokładny opis przyczyn i przesłanek, jak również oczekiwanych przez podmioty powiązane korzyści,
- zawierać analizę realistycznie dostępnych dla podmiotów powiązanych opcji.
Projekty, na które należy zwrócić szczególną uwagę dotyczą głównie przenoszenia w ramach podmiotów powiązanych wartości niematerialnych i prawnych (np. znaków towarowych, patentów, licencji), zintegrowanej części przedsiębiorstwa (np. przeniesienie produkcji do podmiotu utworzonego w SSE, zespołu wysokokwalifikowanych pracowników do działu R&D w innym podmiocie), zmiany i renegocjacje umów handlowych w wyniku, których następuje przeniesienie praw z jednego podmiotu powiązanego na drugi itp.
Przypominamy również, że nowe regulacje, a zatem i zasady dotyczące restrukturyzacji działalności, będą miały zastosowanie do kontroli przeprowadzanych po dniu 18 lipca 2013 roku. Oznacza to, że badaniu mogą podlegać zarówno restrukturyzacje przeprowadzone po tej dacie, jak i już dawno zakończone projekty, zrealizowane w roku 2008 (okres przedawnienia upływa z końcem 2014 roku). Zalecamy zatem, aby ponownie przeanalizować przeprowadzone projekty restrukturyzacyjne pod kątem nowych wytycznych oraz dokonać aktualizacji posiadanych dokumentacji. Są to bowiem na tyle skomplikowane projekty, że doraźne tworzenie dokumentacji w trakcie kontroli może nie być możliwe, albo nie zapewni odpowiedniej i oczekiwanej ochrony.
W przypadku pytań lub wątpliwości, jak również w celu omówienia Państwa indywidualnej sytuacji – zapraszamy do kontaktu z Państwa doradcą w RSM Poland.
Zespół RSM Poland
W celu uzyskania szczegółowych informacji prosimy o kontakt z naszym ekspertem Tomaszem Begerem:
e-mail: ekspert@rsmpoland.pl
tel. +48 61 8515 766
fax +48 61 8515 786
