Pośrednie transakcje rajowe – pierwsze przemyślenia organów podatkowych

Czas czytania: 3 minuty.

Magdalena MICHAŁOWSKA
Junior Tax Consultant w RSM Poland
 

Ministerstwo Finansów, Forum Cen Transferowych oraz Dyrektor Krajowej informacji Skarbowej w wielu dokumentach próbują dokonywać wykładni przepisów dotyczących transakcji z tzw. rajami podatkowymi. Niestety, nie zawsze wyjaśnienia, które otrzymujemy, są po myśli podatników. W interpretacji indywidualnej z 11 stycznia 2022 r. Dyrektor KIS zaprezentował niekorzystne dla podatników stanowisko w sprawie tzw. transakcji rajowych. Jak może to wpłynąć na podmioty realizujące pośrednie transakcje rajowe?

Jakie są najnowsze zmiany w przepisach dotyczących bezpośrednich i pośrednich transakcji rajowych?

Zmiany w zakresie transakcji z tzw. rajami podatkowymi, które obowiązują od 2021 r., wprowadziły m.in. obowiązek weryfikacji pod kątem zgodności z zasadą ceny rynkowej transakcji, w ramach których rzeczywisty właściciel (ang. beneficial owner) ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w raju podatkowym.

Dla tzw. bezpośrednich transakcji rajowych – czyli takich realizowanych z podmiotami mającymi miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w raju podatkowym – próg dokumentacyjny wynosi 100 tys. zł. Pamiętajmy – w tym przypadku obowiązek dokumentacyjny obejmuje zarówno transakcje zakupowe, jak i sprzedażowe.

Natomiast dla tzw. pośrednich transakcji rajowych, czyli realizowanych z podmiotami niepowiązanymi i, jeżeli rzeczywisty właściciel ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w raju podatkowym oraz jeżeli kontrahent dokonuje rozliczeń z podmiotem rajowym, próg dokumentacyjny wynosi 500 tys. zł. Dodatkowo, dla pośrednich transakcji rajowych obowiązek dokumentacyjny obejmuje wyłącznie transakcje zakupowe.

Pośrednie transakcje rajowe z perspektywy Podatkowej Grupy Kapitałowej

Do Dyrektora KIS, z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej, zwróciła się Spółka dominująca, tworząca z innymi spółkami Podatkową Grupę Kapitałową (dalej „PGK”).

Spółka zawiera z podmiotami powiązanymi – będącymi oraz niebędącymi członkami PGK (dalej „Spółki zależne”) – transakcje kontrolowane, których wartość przekracza 500 tys. zł. Te spółki zależne mogą zawierać dalsze transakcje – a więc tym samym dokonywać rozliczeń – z podmiotami mającymi siedzibę lub zarząd na terytorium stosującym szkodliwą konkurencję podatkową.

Wątpliwości dotyczące transakcji z rajami podatkowymi

Wątpliwość Spółki wnioskującej o interpretację budziła kwestia, czy w przypadku zawarcia ze Spółką zależną, będącą lub niebędącą członkiem PGK, transakcji kontrolowanej przekraczającej w roku podatkowym wartość 500 tys. zł, w sytuacji, gdy ta spółka dokonuje rozliczeń z podmiotem rajowym, Wnioskodawca będzie uprawniony do skorzystania ze zwolnienia z obowiązku przygotowania dokumentacji cen transferowych na podstawie art. 11n pkt 4 UPDOP oraz art. 11n pkt 1 UPDOP (zwolnienie dotyczące transakcji krajowych realizowanych przez podmioty, które nie poniosły straty podatkowej), przy założeniu spełnienia ustawowych przesłanek wynikających ze wskazanej regulacji.

Jakie stanowisko wobec pośrednich transakcji rajowych zajął Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej?

Dyrektor KIS zaznaczył, że wprowadzając zmiany w przepisach rajowych, intencją Ustawodawcy było rozszerzenie dotychczasowych obowiązków dokumentacyjnych również na transakcje, w wyniku których rodzimy przedsiębiorca otrzymuje płatność od podmiotu „zlokalizowanego” w raju podatkowym.

W przypadku transakcji kontrolowanej zawieranej przez Spółkę będącą członkiem PGK z inną spółką należącą do tej samej PGK (gdy ta spółka dokonuje rozliczeń z podmiotem rajowym), to należy stwierdzić, że w takim przypadku obowiązek dokumentacyjny, o którym mowa w art. 11o ust. 1a, 1b UPDOP nie powstaje. Tym samym, nie jest również możliwe zastosowanie zwolnienia na podstawie art. 11n pkt 4 UPDOP.

Z kolei w odniesieniu do transakcji kontrolowanej (przekraczającej w roku podatkowym 500 tys. zł) zawieranej przez Spółkę będącą członkiem PGK ze spółką nienależącą do tej PGK, (gdy ta spółka dokonuje rozliczeń z podmiotem rajowym), Wnioskodawca nie będzie uprawniony do zastosowania zwolnienia określonego w art. 11n pkt 1 UPDOP, w przypadku powstania ewentualnego obowiązku sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych wynikającego z art. 11o ust. 1a, 1b UPDOP.

Dyrektor KIS wyjaśnił, że taki sposób rozumienia przez ustawodawcę wzajemnej relacji pomiędzy art. 11n oraz 11o UPDOP potwierdza również dokonana od 1 stycznia 2022 r., w ramach tzw. Polskiego Ładu, zmiana wstępu do wyliczenia w art. 11n. Aktualnie brzmi ono: Obowiązek sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych, o którym mowa w art. 11k ust. 1, nie ma zastosowania do transakcji kontrolowanych.

Co stanowisko DKIS oznacza dla podatników?

Z jednej strony organy starają się złagodzić przepisy dot. transakcji rajowych – dzieje się to chociażby poprzez:

• wydanie interpretacji ogólnej o znaku DCT2.8203.2.2021, zgodnie z którą przepisy art. 11o ust. 1a i 1b UPDOP odnoszą się co do zasady wyłącznie do transakcji kosztowych;
• wydanie odpowiedzi na poselską interpelację nr 19562 – i wskazanie w niej, że limit dokumentacyjny w wysokości 500 tys. zł ustala się na podstawie transakcji o charakterze jednorodnym, zawartej z jednym kontrahentem;
• wydanie odpowiedzi na poselską interpretację nr 23727 – mówiącej o braku obowiązku sporządzenia grupowej dokumentacji, jeśli obowiązek sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych wynika wyłącznie z tytułu zawarcia transakcji z podmiotem niepowiązanym, który posiada siedzibę w tzw. raju podatkowym;
• likwidację obowiązku przygotowania analiz cen transferowych w przypadku tzw. transakcji rajowych z podmiotami niepowiązanymi (zmiana wprowadzona w ramach tzw. Polskiego Ładu);
• wydanie projektu potwierdzających powyższe wytyczne objaśnień podatkowych w zakresie cen transferowych nr 5: Obowiązek sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych dla tzw. pośrednich transakcji rajowych, o którym mowa w art.11o ust. 1a i 1b UPDOP oraz art. 23za ust. 1a i 1b UPDOF.

Z drugiej strony, omawiana interpretacja wskazuje na zupełnie przeciwny kierunek – rozszerzający dotychczasowe obowiązki dokumentacyjne. Zawiłość tych przepisów sprawia, że bardzo istotna jest prawidłowa weryfikacja kontrahentów i ich beneficjentów rzeczywistych. W związku z tym, w razie jakichkolwiek pytań lub potrzeby omówienia tematu, gorąco zachęcamy do kontaktu z naszym ekspertem, Tomaszem BEGEREM.