Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania będzie stosowana także do czynności sprzed zmiany przepisów
19 maja 2016 roku Senat przyjął uchwaloną przez Sejm ustawę z dnia 13 maja 2016 roku o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (dalej: „Ustawa”, „akt prawny”) wprowadzającą w życie m.in. klauzulę przeciwko unikaniu opodatkowania. Obecnie znowelizowany akt prawny oczekuje na podpis Prezydenta RP. O prowadzonych w tym obszarze pracach informowaliśmy już Państwa w jednym z naszych poprzednich tax alertów (Tax Alert 10/2016). Jednakże w aktualnej wersji Ustawy, w porównaniu do omawianego wówczas projektu, wprowadzone zostały dość istotne zmiany mówiące o tym, że nowe przepisy o unikaniu opodatkowania mają się odnosić do korzyści podatkowych uzyskiwanych po wejściu w życie ww. ustawy, a nie tylko do dokonywanych po tej dacie czynności, tak jak pierwotnie zakładano. Oznacza to, że nie jest istotne, z punktu widzenia zastosowania klauzuli, to kiedy faktycznie miała miejsce czynność dokonana przez podatnika, ważne jest natomiast, że podatnik korzysta z uprzednio wprowadzonego rozwiązania już „pod rządami” nowych regulacji.
Idea stojąca za wprowadzeniem ww. klauzuli sprowadza się do przeciwdziałania czynnościom dokonywanym przez podatników, które mają na celu osiągnięcie wyłącznie określonej korzyści podatkowej oraz odznaczają się sztucznym charakterem. Chodzi przede wszystkim o podejmowanie takich działań, które w danych okolicznościach nie są uzasadnione żadnymi determinantami natury ekonomicznej lub gospodarczej albo też uwarunkowania te są mało istotne. Ustawa wymienia przykładowy katalog cech, które mogą przesądzać o sztucznym charakterze działań podatnika np. nieuzasadnione dzielenie operacji gospodarczej czy też występowanie wysokiego ryzyka nieadekwatnego do potencjalnej korzyści innej niż podatkowa. Ustawa precyzuje również w jaki sposób należy rozumieć korzyść podatkową – przykładowo może być nią niepowstanie obowiązku podatkowego. Określa także jej próg kwotowy (100 000 zł), którego przekroczenie spowoduje możliwość użycia przez organ podatkowy klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania.
Zastosowanie klauzuli w praktyce ma się sprowadzać do odmiennego ustalenia skutków podatkowych dokonanej czynności, niż wynikałoby to z podjętego przez podatnika działania, albo też do uznania danej czynności za niebyłą w świetle prawa podatkowego. Wprowadzenie do polskiego porządku prawnego omawianej instytucji nie oznacza jednak automatycznie braku możliwości dokonywania optymalizacji podatkowej – jej założeniem jest przede wszystkim nakreślenie dopuszczalnych granic optymalizacyjnych. Ustawa przewiduje także możliwość zweryfikowania przez podatnika poprzez tzw. opinię zabezpieczającą wydawaną przez Ministra Finansów, czy podejmowane przez niego działania odpowiadają obowiązującym przepisom prawa podatkowego.
Sama klauzula nie ma mieć zastosowania do podatku od towarów i usług, gdyż w tej kwestii przewidziano odrębne postanowienia – uzupełnienie ustawy o podatku od towarów i usług przepisami odnoszącymi się do nadużycia prawa. W tym przypadku również ustawodawca odnosi się do czynności, których zasadniczym celem jest osiągnięcie korzyści podatkowej.
Zgodnie z postanowieniami Ustawy, wejdzie ona w życie po upływie 30 dni od dnia jej ogłoszenia. To bardzo krótki okres na dokonanie przeglądu już istniejących struktur optymalizacyjnych, czy też dokonanie modyfikacji planowanych przedsięwzięć biznesowych. Niezbędna wydaje się jednak gruntowna analiza uwarunkowań ekonomicznych i gospodarczych prowadzonych działań. W przypadku ewentualnych sporów z organami podatkowymi pomocne mogą się okazać wszelkie analizy lub inne dokumenty potwierdzające ekonomiczną zasadność przyjmowanych rozwiązań.
RSM Poland może Państwa wesprzeć w dostosowaniu przyjętych, bądź planowanych przez Państwa rozwiązań biznesowych do wymagań stawianych przez nowe regulacje prawne. W szczególności jesteśmy w stanie zagwarantować identyfikację oraz analizę związanego z nimi ryzyka podatkowego, jak również zaproponować najbardziej adekwatne rozwiązania podatkowe, które będą jednocześnie zgodne z Państwa oczekiwaniami.
W razie jakichkolwiek pytań lub potrzeby omówienia tematu, gorąco zachęcamy do kontaktu z naszym ekspertem Tomaszem BEGEREM:
e-mail: ekspert@rsmpoland.pl
tel. +48 61 8515 766
fax +48 61 8515 786
