W ostatnich latach daje się zaobserwować stale rosnące zainteresowanie organów podatkowych tematem cen transferowych. Kontrole w obszarze cen transferowych są nadal często prowadzone przez organy skarbowe. Z pewnością sprzyja temu posiadanie przez kontrolujących specjalistycznych narzędzi umożliwiających weryfikację rynkowości warunków transakcji realizowanych pomiędzy podmiotami powiązanymi. Ponadto organy podatkowe skuteczniej dobierają podmioty do kontroli.
W tabeli poniżej zaprezentowano ilość kontroli przeprowadzonych w latach 2014-2020 oraz w pierwszym półroczy 2021 roku, a także kwoty doszacowań będące ich wynikiem.
Okres | Ilość kontroli | Ilość kontroli zakończonych doszacowaniem | Kwota doszacowanego dochodu (w mln PLN) | Średnia kwota doszacowanego dochodu (w mln PLN) | Kwota podatku dochodowego (w mln PLN) |
---|---|---|---|---|---|
2014 | 246 | 20 | 82,86 | 4,14 | b.d. |
2015 | 370 |
21 |
28,87 | 1,375 | b.d. |
2016 | 182 | 46 | 657,44 | 14,29 | b.d. |
2017 | b.d | 238 | 2.325,91 | 9,77 | b.d. |
I połowa 2018 | b.d. | 116 | 964,39 | 8,31 | b.d. |
II połowa 2018 | b.d. | 79 | 373,6 | 4,73 | 33,44 |
2019 | b.d. | 193 | 1.553,35 | 8,05 | 459,48 |
2020 | 395 | 153 | 1.336,39 | 8,73 | 377,62 |
I połowa 2021 | 183 | 68 | 472,31 | 6,95 | 93,20 |
Źródło: Przetworzenie informacji publicznych pozyskanych do ponownego wykorzystania od Ministerstwa Finansów
W okresie pandemii COVID zauważalny jest spadek ilości kontroli zakończonych doszacowaniem, na co prawdopodobnie mógł mieć wpływ m.in. ograniczony tryb pracy organów oraz podatników. Zmniejszanie skuteczności przeprowadzanych kontroli może wynikać również z faktu, iż dokumentacje cen transferowych, w tym przede wszystkim analizy cen transferowych, są coraz lepiej przygotowane.
Niewątpliwie obowiązek raportowania o transakcjach podatnika z podmiotami z nim powiązanymi przekładał się bezpośrednio na możliwość typowania do kontroli podmiotów, u których występuje ryzyko związane z transferem dochodów. Zgodnie bowiem z informacjami przekazywanymi organom za pomocą formularzy CIT/TP, PIT/TP oraz zastępujących je formularzy TPR-C, TPR-P, podatnik dostarcza komplet danych dotyczących zarówno rodzajów realizowanych z podmiotami powiązanymi transakcji, jak i ich kwot.
Jednocześnie poczynając od roku podatkowego 2019 brak złożenia Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej informacji o cenach transferowych, złożenie jej po terminie lub przekazanie informacji nieprawdziwych jest zgodnie z art. 80e Kodeksu Karnego Skarbowego, obciążone karą grzywny do 720 stawek dziennych, a w przypadkach mniejszej wagi karą grzywny za wykroczenie skarbowe. W praktyce zatem może to oznaczać dla podatnika konieczność zapłacenia grzywny, której wysokość może wynosić nawet ponad 26 mln PLN. Taka sama sankcja zostanie nałożona na podmiot, który nie złoży oświadczenia o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych, złoży to oświadczenie po terminie lub poświadczy w nim informacje niezgodne ze stanem rzeczywistym. To ostatnie kryterium jest szczególnie istotne, ponieważ w oświadczeniu należy wskazać, że cena transferowa transakcji kontrolowanej została ustalona na poziomie rynkowym.
Zgodnie natomiast z dotychczas obowiązującymi przepisami o cenach transferowych organ podatkowy miał prawo do zastosowania sankcyjnej 50% stawki podatku w odniesieniu do doszacowanego dochodu. Doszacowanie dochodów miało miejsce w sytuacji, w której warunki ustalone w transakcjach pomiędzy podmiotami powiązanymi odbiegały od tych, jakie zastosowałyby między sobą podmioty niezależne, a podatnik nie miał przygotowanej dokumentacji cen transferowych.
Od 1 stycznia 2019 roku wprowadzono instytucję dodatkowego zobowiązania podatkowego, która co do zasady wynosi 10% sumy nienależnie wykazanej lub zawyżonej straty podatkowej i niewykazanego w całości lub części dochodu do opodatkowania. Ponadto ustawodawca przewidział możliwość:
- podwojenia stawki, gdy podstawa do ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego przekracza 15 mln PLN (w zakresie nadwyżki ponad tę kwotę) albo podatnik nie przedłożył dokumentacji podatkowej;
- potrojenia stawki, gdy podstawa do ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego przekracza 15 mln PLN, a podatnik nie przedłożył dokumentacji podatkowej (w zakresie nadwyżki ponad tę kwotę).
W praktyce ta koncepcja sankcji oznacza, iż podatnik, niezależnie od osiągniętego wyniku finansowego, będzie zmuszony do zapłaty podatku z tytułu dodatkowego zobowiązania podatkowego. Należy również zwrócić uwagę, iż sankcje mogą być stosowane nie tylko do transakcji podlegających obowiązkowi dokumentacyjnemu, lecz do wszystkich transakcji, w odniesieniu do których istnieje obowiązek stosowania zasady ceny rynkowej.
WYŚLIJ WIADOMOŚĆ