Sprawozdawczość finansowa - strona 2

Od poprzedniego wpisu na temat zasad rachunkowości minęło już trochę czasu, ale, dzięki dużej przerwie między publikacjami, przy okazji licznych rozmów na temat ostatniej notki blogowej udało się zgromadzić szeroki wachlarz reakcji i wątpliwości czytelników, pozwalający na ponowne poruszenie omawianych wcześniej zagadnień, jednak pod nieco innym kątem.

W ostatnim czasie wiele miejsca na blogu poświęciliśmy instrumentom finansowym: ich definicji, klasyfikacji, wycenie, utracie wartości, itp. Ponieważ temat ten nie traci na aktualności, już niebawem opublikujemy w formie Q&A najczęściej zadawane pytania i wyjaśnimy wciąż nurtujące naszych czytelników kwestie z zakresu problematyki instrumentów finansowych. Dzisiaj natomiast, po trosze w związku z funkcjonowaniem w stanie epidemii, a po części kontynuując wątek o utracie wartości aktywów (należności), postanowiłem wziąć pod lupę temat wyceny składników bilansowych wg fair value.

Rachunek przepływów pieniężnych (ang. cash flow) jest jednym z elementów sprawozdania finansowego. Nie wszystkie jednostki stosujące przepisy ustawy o rachunkowości są jednak zobowiązane do sporządzania rachunku przepływów pieniężnych.

Wysokiej jakości sprawozdawczość finansowa, potwierdzona audytorską opinią bez zastrzeżeń, dodatkowo stawia kropkę nad i, wskazując na prawidłowy przepływ informacji w podmiocie, na zrozumienie celu sprawozdawczości oraz prawidłowe odzwierciedlenie biznesu w sprawozdaniu finansowym.

Głównym zadaniem sprawozdawczości finansowej jest przekazanie informacji osobom zainteresowanym (interesariuszom) o sytuacji majątkowej i finansowej jednostki. W celu spełnienia tego wymogu sprawozdanie finansowe powinno przedstawiać rzetelną i jasną sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy jednostki. Jak rozumieć to stwierdzenie? 

Działalność jednostki, w tym nabywanie i wytwarzanie składników aktywów, często finansowana jest z obcych źródeł (kredytów lub pożyczek). Taki rodzaj finansowania wiąże się z koniecznością zapłaty odsetek i  innych kosztów związanych z pożyczeniem środków, czyli tzw. kosztów finansowania zewnętrznego.

W ciągu roku w przedsiębiorstwie zachodzi wiele zdarzeń gospodarczych, które mają wpływ na ogólny obraz jednostki. Nie zawsze jednak zdarzenia te oddziałują w taki sam sposób na wyniki jednostki prezentowane zgodnie z prawem podatkowym i prawem bilansowym. Rozbieżności pomiędzy systemem podatkowym i bilansowym spowodowane są odmiennością zasad, funkcji oraz różnym sposobem wyceny składników aktywów i pasywów, co w konsekwencji prowadzi do powstania różnic przejściowych dodatnich i ujemnych pomiędzy wartościami wykazanymi w sprawozdaniu finansowym a tymi, które skalkulowane i przedstawione zostałyby na gruncie prawa podatkowego.

Rezultatem aktywnych działań podmiotów gospodarczych, które dążą do uzyskiwania przychodu, są zobowiązania oraz należności wynikające z umów zawartych z kontrahentami czy będące skutkiem praw i obowiązków nałożonych przez urzędy skarbowe, ZUS lub inne jednostki administracji państwowej. Dzisiaj chciałabym zwrócić uwagę na specyfikę należności oraz sposób ich prezentacji w bilansie przedsiębiorstwa.

Problem rozliczania kosztów w czasie wiąże się z tym, że nie każdy koszt może być ujęty jednorazowo w księgach. Dodatkowy kłopot sprawiać mogą różnice pomiędzy pojęciami takimi jak: koszt, nakład czy wydatek.

W rzeczywistości gospodarczej nie jest tak prosto jak w podręcznikach akademickich pisano, no ale też tym się różni teoria od praktyki. Szczególnie widać to w naszym kraju, w którym młodzi absolwenci szkół ekonomicznych często boleśnie zderzają się z biznesową rzeczywistością. Taki kubeł zimny wody spada na nich przy okazji samodzielnej próby księgowania, rozliczania podatków, sporządzenia sprawozdania finansowego czy przeprowadzenia audytu. Tak już jest i nic na to się nie poradzi – przynajmniej dopóki w system szkolnictwa nie zostaną wdrożone programy praktyk, szkoleń opartych na case study a zajęcia nie będą prowadzone przez praktyków.