22 lutego 2016 roku został opublikowany projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W poniższym Tax Alercie zostaną omówione proponowane zmiany dotyczące ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: „UPDOP”). W myśl uzasadnienia do projektu mają one służyć głównie doprecyzowaniu obecnie funkcjonujących rozwiązań oraz usunięciu istniejących wątpliwości interpretacyjnych.

Proponowane zmiany w zakresie UPDOP dotyczą m.in. obniżenia stawki podatku dla wybranych grup podatników, określenia katalogu przypadków, kiedy dochód nierezydenta zostaje uznany za uzyskany na terytorium RP, doprecyzowania przepisów w zakresie otrzymywania należności licencyjnych, określenia zasad ustalania przychodu z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółce w zamian za wkład niepieniężny, doprecyzowania warunku istnienia uzasadnionych przyczyn ekonomicznych dla możliwości skorzystania z preferencyjnego opodatkowania w przypadku połączeń i podziałów spółek, a także poszerzenie zakresu jego stosowania o tzw. transakcję wymiany udziałów.

Obniżona do 15% stawka podatku dla małych podatników

Projekt w zmienionym art. 19 ust. 1 UPDOP przewiduje obniżenie stawki podatku dochodowego od osób prawnych z 19% do 15% dla małych podatników (tj. podatników, u których wartość przychodu ze sprzedaży – wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług – nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1,2 mln euro) oraz dla podatników rozpoczynających działalność.

Obniżona 15% stawka podatku dotyczyć będzie tylko podatników podatku dochodowego od osób prawnych. Dodatkowo, spółka rozpoczynająca działalność, która powstała w wyniku operacji restrukturyzacyjnych (zostały one wskazane w dodanym do art. 19 UPDOP ust. 1a UPDOP), m. in. w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną, mogłaby zapłacić obniżony podatek dopiero za dochody uzyskane w 3. roku podatkowym po przekształceniu.

Ministerstwo Finansów planuje, że z ulgi będzie mogło skorzystać około 393 tys. przedsiębiorców, a wpływy podatkowe z tego tytułu spadną o około 270 mln zł. Średnio, jeden mały podatnik CIT zaoszczędzi zatem około 687 zł rocznie (57 zł miesięcznie). Zgodnie z uzasadnieniem do projektu zmiana ma tworzyć „warunki do rozwoju i coraz lepszej konkurencyjności wewnętrznej i zewnętrznej tych firm”.

Dochody (przychody) osiągnięte przez nierezydentów na terytorium RP

W projekcie ustawy wskazany został przykładowy otwarty katalog dochodów (przychodów) osiągniętych na terytorium RP przez tzw. nierezydentów poprzez dodatnie do art. 3 UPDOP ust. 3. Do takich dochodów (przychodów) będą zaliczać się m.in. należności regulowane, w tym pozostawione do dyspozycji, wypłacane i potrącane przez osoby fizyczne, osoby prawne albo jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej mające miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium RP, niezależnie od miejsca zawarcia umowy i wykonania świadczenia, a także dochody (przychody) z papierów wartościowych oraz pochodnych instrumentów finansowych niebędących papierami wartościowymi dopuszczonych do publicznego obrotu
na terytorium RP w ramach regulowanego rynku giełdowego, w tym uzyskane ze zbycia tych papierów albo instrumentów oraz realizacji praw z nich wynikających.

Do art. 3 UPDOP dodano także ust. 4, w którym za dochody (przychody) uzyskiwane przez nierezydentów uznano należności licencyjne, o których mowa w art. 21 ust. 1 UPDOP oraz dywidendy, określone w art. 22 ust. 1 UPDOP.

Zmiana, choć z złożenia doprecyzowuje kwestię dochodów uzyskiwanych przez nierezydentów, to jednocześnie nie definiuje, czym jest dochód (przychód) przez nich osiągany. Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że zmieniony przepis powinien być każdorazowo interpretowany z uwzględnieniem właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Uzasadnione przyczyny ekonomiczne jako warunek zastosowania preferencji podatkowej

Projekt ustawy zmienia obecne brzmienie art. 10 ust. 4 UPDOP, który reguluje kwestię wyłączenia preferencji podatkowych w transakcjach łączenia lub podziału spółek. Projektowane wyłączenie zostało uregulowane
w zmienionym art. 10 ust. 4 UPDOP oraz dodanym do ww. artykułu ust. 4a. Z godnie z projektem wyłączenie objęło również transakcje wymiany udziałów.

W myśl zmienionego art. 10 ust. 4 UPDOP zwolnienie z opodatkowania transakcji (odroczenie opodatkowania w czasie) połączenia spółek, podziału spółek lub wymiany udziałów nie ma zastosowania jeżeli ich głównym lub jednym z głównych celów jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania. Zgodnie z ust. 4a tego artykułu domniemywa się, że głównym lub jednym z głównych celów ww. transakcji jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania, jeżeli czynność ta nie została przeprowadzona z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych.

W nowych przepisach zakłada się, że każda transakcja połączenia spółek, podziału spółek lub wymiany udziałów ma na celu uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania. Ciężar udowodnienia istnienia celu gospodarczego (sensu ekonomicznego) transakcji leży po stronie podatnika. Rozwiązanie to ma z założenia skutecznie zniechęcać podatników do przeprowadzania przedmiotowych transakcji.

Określenie zasad ustalania przychodu z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółce

W projekcie zmieniony został również art. 12 ust. 1 pkt 7 UPDOP dotyczący uznania za przychód wartości udziałów (akcji) w spółce w zamian za wkład niepieniężny. Zgodnie z treścią zmienionego przepisu przychodem jest określona w statucie, umowie spółki lub w innym dokumencie wartość przedmiotu wkładu, w przypadku wniesienia do spółki albo do spółdzielni wkładu niepieniężnego w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część. W razie gdy wartość ta odbiega od wartości rynkowej przedmiotu wkładu, przychód ten określa się w wysokości wartości rynkowej wkładu na dzień przeniesienia własności przedmiotu wkładu niepieniężnego. Regulacja wpłynie na zwiększenie podstawy opodatkowania przy aporcie wkładu niepieniężnego innego niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część.

Spółka oraz zakład zagraniczny otrzymujące odsetki i należności licencyjne jako ich rzeczywiści właściciele

Kolejną nowością wprowadzoną w projekcie ustawy jest zmiana brzmienia art. 21 ust. 3 pkt 4 UPDOP, polegająca na doprecyzowaniu jednego z warunków zastosowania zwolnienia z opodatkowania odsetek i należności licencyjnych poprzez wskazanie, że odbiorca należności z powyższych tytułów musi być również ich rzeczywistym właścicielem. Analogicznie uzupełniono art. 26 ust. 1f UPDOP, w którym nadmieniono, że pisemne oświadczenie określone w tymże przepisie powinno określać spółkę lub jej zagraniczny zakład jako rzeczywistego właściciela w stosunku do wypłacanych należności licencyjnych oraz należności z tytułu dywidendy. 

Poniżej prezentujemy tabelę przedstawiającą opisywane przez nas zmiany:

Zaproponowane w projekcie ustawy zmiany mają służyć doprecyzowaniu obecnie funkcjonujących rozwiązań, a także usunięciu istniejących wątpliwości interpretacyjnych. Celem wprowadzonych zmian jest uszczelnienie systemu podatkowego. Zmiany miałyby wejść w życie z dniem 1 stycznia 2017 roku Projekt jest obecnie na etapie opiniowania.  

W razie jakichkolwiek pytań lub potrzeby omówienia tematu, gorąco zachęcamy do kontaktu z naszym ekspertem Piotrem LISSEM:

e-mail: ekspert@rsmpoland.pl

tel. +48 61 8515 766

fax +48 61 8515 786