Dokumentacje podatkowe

Nowelizacja Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, obowiązująca od 1 stycznia 2022 r. w zakresie przepisów dotyczących cen transferowych, wprowadziła znaczne uproszczenia w zakresie sporządzanych dokumentacji. Zmiany umożliwiły m.in. zwolnienie mikro- i małych przedsiębiorców z obowiązku przygotowywania analizy porównawczej lub analizy zgodności. Niestety, przepisy te nie są do końca jasne, a wątpliwości interpretacyjne podatników budzi przede wszystkim sposób określania statusu przedsiębiorcy. Jak powinno się to robić?

Na gruncie podatku VAT wiele sporów i wątpliwości budzi zagadnienie tzw. stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Posiadanie takiego stałego miejsca ma niebagatelne znaczenie, gdyż wpływa ono na określenie miejsca świadczenia usług, a w konsekwencji także kraju, w którym świadczenia podlegają opodatkowaniu VAT.

Zmiany dotyczące cen transferowych w zakresie transakcji z tzw. rajami podatkowymi, które obowiązują od 1 stycznia 2021 r., przysporzą podatnikom nie lada wyzwań. Przepisy wprowadziły m.in. obowiązek weryfikacji pod kątem zgodności z zasadą ceny rynkowej transakcji, w ramach których rzeczywisty właściciel (ang. beneficial owner) ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w raju podatkowym (i w zasadzie nie wiadomo, czy Ustawodawcy chodzi o rzeczywistego właściciela naszego kontrahenta, czy też strumienia pieniężnego generowanego w związku z daną transakcją – w regulacji brak doprecyzowania). Dodatkowo zobowiązały podatników do wskazywania uzasadnienia gospodarczego dla transakcji z rajami podatkowymi.

Dnia 27 października 2015 r. Prezydent podpisał ustawę o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (dalej: „Ustawa”). Ustawa ta wprowadza m.in. gruntowne zmiany w zakresie sporządzania dokumentacji cen transferowych. Zarys przedmiotowych zmian przedstawialiśmy już Państwu w jednej z naszych poprzednich publikacji (Tax Alert 6/2015). Ostateczna ich treść różni się jednak niewiele od tego, co było wówczas zawarte w projektach ustawodawczych. Zmiany wejdą w życie w dwóch etapach: mniejsza część od 01 stycznia 2016 r. oraz znakomita większość od 01 stycznia 2017 r. Spośród wskazanych poniżej jedynie te dotyczące raportowania według krajów (Country-by-country reporting) obowiązywać będą z początkiem nowego roku, natomiast obowiązek stosowania pozostałych regulacji nastąpi po 31 grudnia 2016 r.

Niewątpliwie każdy podmiot powiązany zadaje sobie pytanie, czy opracowywać dokumentację podatkową, czy liczyć na łut szczęścia i brak wezwania z urzędu do jej przedłożenia? A jeśli już ją sporządzać, to kiedy – w trakcie roku podatkowego, czy po jego zakończeniu? Obecnie prawie każda kontrola w zakresie podatku dochodowego wiąże się z wezwaniem do przedstawienia dokumentacji cen transferowych. Jednym z najczęściej popełnianych błędów w okresie od 1.01.2013 roku do 1.07.2014 roku, w przypadku uszczupleń zobowiązań podatkowych przekraczających 1 000 PLN, był brak dokumentacji[1]. Również w bieżącym roku kontrola dokumentacji podatkowej będzie stanowić jeden z priorytetów kontroli podatkowych (vide Krajowy Plan Działań Administracji Podatkowej na 2015 rok).