Poland
Języki

Bankowy tytuł egzekucyjny sprzeczny z Konstytucją

14.04.2015 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepisy Prawa bankowego umożliwiające bankom wystawianie bankowych tytułów egzekucyjnych (BTE) naruszają konstytucyjną zasadę równości. TK podkreślił, że pozycja kredytobiorców w świetle przepisów o BTE była wyjątkowo słaba. Przepisy te utracą moc obowiązującą 1.08.2016 r. Pojawia się zatem pytanie, jak do tego czasu funkcjonował będzie BTE i jak wyrok wpłynie na umowy kredytowe istniejące już w obrocie. TK nie sformułował żadnych zaleceń w tym zakresie i prawdopodobnie nie wskaże ich w pisemnym uzasadnieniu.

W chwili obecnej przedstawić można kilka możliwych scenariuszy. Przede wszystkim Sejm mógłby przyjąć w najbliższym czasie przepisy wskazujące wprost zasady funkcjonowania BTE w okresie przejściowym. Bez takich regulacji decydowanie o uznawaniu i rozpatrywaniu nowych BTE będzie należało do sądów powszechnych.

Jeśli chodzi o treść samych umów kredytowych, przyjęcie nowych rozwiązań zależy w dużej mierze od decyzji banków. Mogą zaproponować swoim klientom aneksowanie umów i zmianę sposobu zabezpieczenia wierzytelności (np. na oświadczenie o poddaniu się egzekucji w trybie art. 777 kpc. składane przed notariuszem), zwłaszcza jeśli zawierały one klauzulę umożliwiającą taką modyfikację z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków.

Trudno przewidzieć, jakie rozwiązanie przyjmie ustawodawca, uchwalając konieczne zmiany w Prawie bankowym przed 1.08.2016 r. – może zmodyfikować obecny kształt BTE, zastąpić go nowym środkiem zabezpieczenia kredytów albo wyeliminować go zupełnie z obrotu.

Należy zauważyć, że skoro dotychczasowe przepisy pozostają w mocy, a nie zostaną uchwalone przepisy przejściowe, to do 1.08.2016 r. banki nadal będą mogły stosować BTE na dotychczasowych zasadach. Dłużnikom nie będzie przysługiwał zaś żaden skuteczny środek prawny umożliwiający podważenie ważności tytułu.