Poland
Języki

1. Skąd mam wiedzieć czy istnieje u mnie obowiązek dokumentacyjny?

Określenie obowiązku dokumentacyjnego uzależnione jest na wstępie od zidentyfikowania okresu, którego ewentualna dokumentacja miałaby dotyczyć, bowiem od 1 stycznia 2017 r. zmianie uległy przepisy dotyczące kwalifikowania podmiotów jako powiązanych oraz działań, w odniesieniu do których obowiązek dokumentacyjny występuje.  Szczegóły znajdują się w części obowiązek dokumentacyjny.

2. Jaka cena jest ceną rynkową?

Cena rynkowa to cena, którą w porównywalnych warunkach gospodarczych dla analogicznej transakcji określiłyby między sobą podmioty niepowiązane.

3. Co to są ceny transferowe?

Ceny transferowe (inaczej ceny transakcyjne) są cenami stosowanymi w transakcjach realizowanych pomiędzy podmiotami powiązanymi.

4. Jakie kraje określane są mianem rajów podatkowych?

Raje podatkowe to kraje i terytoria stosujące szkodliwą konkurencją podatkową zarówno w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych jak i podatku dochodowego od osób prawnych. Uznaje się, że w systemach podatkowych tych państw i terytoriów zależnych występują korzystne warunki podatkowe dla nierezydentów, co może sprzyjać transferowaniu przez polskich podatników zysków właśnie do tych krajów (terytoriów). Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów mianem rajów podatkowych określa się następujące kraje (terytoria):

 

 

5. Umowa pożyczki – jaką wartość brać pod uwagę, kwotę kapitału czy odsetek?

Przepisy UPDOF i UPDOP nie regulują precyzyjnie tej kwestii, natomiast poglądy organów podatkowych są rozbieżne. Część z nich prezentuje stanowisko, zgodnie z którym przy obliczaniu wartości transakcji od których zależy obowiązek dokumentacyjny należy uwzględniać wyłącznie zapłacone (naliczone) odsetki od pożyczki, pomijając kwotę główną pożyczki. Jednak w ostatnim czasie kształtuje się pogląd odmienny wskazujący, że dla celów dokumentacji podatkowej za wartość transakcji umowy pożyczki należy uznać zarówno wartość kapitału pożyczki, jak i kwotę odsetek. Naszym zdaniem, mając na względzie bieżące podejście organów  podatkowych, najbezpieczniejszym dla podatników rozwiązaniem jest branie pod uwagę kwoty kapitału pożyczki wraz z odsetkami.

6. Transakcje pomiędzy centralą a oddziałem – czy istnieje obowiązek dokumentacyjny?

Transakcje pomiędzy zagranicznym przedsiębiorcą a zakładem (np. oddziałem) położonym w Polsce, a od 1 stycznia 2015 r. także zakładem polskiego podmiotu poza granicami kraju, podlegają obowiązkowi sporządzenia dokumentacji podatkowej.

7. Czy jestem w stanie sam przygotować dokumentację?

Przygotowanie rzetelnej i spełniającej określone przepisami prawa wymogi dokumentacji podatkowej jest skomplikowane, dlatego warto powierzyć jej sporządzenie specjalistom mającym wieloletnie doświadczenie w tej materii. Dzięki temu zyskujemy pewność, że w razie ewentualnej kontroli podatkowej stawka sankcyjna nie znajdzie zastosowania a przedłożona dokumentacja nie zostanie uznana przez organy skarbowe za nierzetelną.

8. Jaki jest termin na przygotowanie dokumentacji?

Przed 1 stycznia 2017 r. przepisy nie wskazywały konkretnego terminu, w którym podatnik zobowiązany był do przygotowania dokumentacji podatkowej. Niemniej, w opinii organów podatkowych i sądów administracyjnych powinna ona być przygotowywana na bieżąco. 

Od 1 stycznia 2017 r. terminem na sporządzenie dokumentacji podatkowej jest dzień złożenia zeznania podatkowego za dany rok podatkowy.

9. Czy progi transakcyjne odpowiadają wartościom transakcji netto czy brutto?

Brzmienie regulacji UPDOF i UPDOP nie przesądza o tym, czy przy obliczaniu limitów transakcji należy brać pod uwagę wartość transakcji w kwocie netto czy brutto (z podatkiem VAT). Analiza użytych przez ustawodawcę zwrotów sugeruje, iż należy mieć na uwadze kwoty brutto, ponieważ zarówno łączna kwota, która wynika z umowy jest zazwyczaj kwotą powiększoną o podatek VAT, jak i rzeczywiście zapłacona kwota wymagalnych świadczeń jest co do zasady kwotą zawierającą podatek. Takie podejście z pewnością ogranicza ryzyko ewentualnego sporu z organem podatkowym.

10. Jakiego rodzaju transakcje są usługami o niskiej wartości dodanej?

Usługami o niskiej wartości dodanej są usługi o charakterze rutynowym, wspomagające podstawową działalność usługobiorcy, które nie generują dużej wartości dodanej dla usługodawcy lub usługobiorcy. Przykładem tego rodzaju usług są: usługi informatyczne, księgowość i usługi administracyjne, usługi marketingowe, czy też usługi prawne. Lista usług o niskiej wartości dodanej określona została przez Ministra Finansów w rozporządzeniu.

11. Czy dokumentacja cen transferowych musi być przygotowana w języku polskim?

Co prawda, nie ma w odniesieniu do tej kwestii jednoznacznej regulacji, jednakże mając na względzie przepisy Konstytucji RP oraz ustawy o języku polskim, dokumentacja cen transferowych powinna być sporządzona w języku polskim.

12. Kiedy podmioty są powiązane ze sobą w sposób zarządczy?

Z powiązaniem o charakterze zarządczym mamy do czynienia wówczas, gdy zarówno w jednym, jak i w drugim podmiocie będącym stroną transakcji, te same podmioty wchodzą w skład organów zarządzających np. gdy dana osoba fizyczna pełni funkcję członka zarządu lub członka rady nadzorczej równocześnie w obu kontraktujących ze sobą podmiotach.

13. Jaki jest termin na przedstawienie dokumentacji?

Podatnik ma obowiązek przedłożenia dokumentacji na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli podatkowej w terminie 7 dni licząc od dnia doręczenia żądania przez upoważnione do tego organy.

14. Co to jest polityka cen transferowych?

Polityka cen transferowych oznacza strategię przyjętą w ramach danej grupy kapitałowej odnoszącą się do wewnątrzgrupowych transakcji pomiędzy jednostkami powiązanymi. Zasadniczym celem jej opracowania jest ustalenie racjonalnych i harmonijnych zasad oraz warunków dokonywania transakcji wewnątrz grupy kapitałowej (np. przepływu dóbr materialnych, kapitału, czy świadczenia usług) oraz ich transparentność. Polityka cen transferowych powinna być przemyślana, odpowiednio udokumentowana oraz dostosowywana do panujących realiów i trendów rynkowych, a także na bieżąco aktualizowana, tak by prowadziła do minimalizowania ryzyka podatkowego.

15. Moja spółka matka ma dokumentację grupową (master file). Czy potrzebuje polskiej dokumentacji podatkowej?

Tak. Dokumentacja grupowa sporządzana jest z perspektywy całej grupy kapitałowej i bardzo często nie zawiera wszystkich informacji, które są wymagane przez polskie przepisy prawa regulujące tematykę cen transferowych. Podatnik może wykorzystać natomiast taką dokumentację jako bazę i dokonać jej odpowiednich uzupełnień tak, by dokumentacja odpowiadała polskim przepisom.

Ponadto od 1 stycznia 2017 r. dokumentacja grupowa (master file) jest obowiązkowym elementem dokumentacji podatkowej dla podatników, których przychody lub koszty przekroczyły poziom 20 mln EUR.

16. Czy termin 7 dni na przedłożenie dokumentacji da się w jakikolwiek sposób przedłużyć?

Nie. Termin na przedłożenie dokumentacji wynosi 7 dni licząc od dnia doręczenia żądania przez upoważniony do tego organ i nie ma prawnej możliwości jego przedłużenia. Niedochowanie wskazanego terminu wiązać się może przede wszystkim z ryzykiem zastosowania sankcyjnej 50% stawki podatku (w odniesieniu do różnicy pomiędzy dochodem ustalonym przez organ podatkowy a dochodem wykazanym przez podatnika), a także z odpowiedzialnością karno-skarbową.

17. Co muszę zrobić, gdy wszczęta zostanie kontrola? 

W pierwszej kolejności należy podkreślić, że organ podatkowy wszczynając kontrolę w zakresie podatku dochodowego upoważniony jest do wezwania podatnika do przedłożenia dokumentacji cen transferowych. Wówczas w terminie 7 dni (licząc od dnia doręczenia wezwania) podatnik powinien przedłożyć osobiście dokumentację organowi lub przesłać ją pocztą na adres właściwego urzędu skarbowego (liczy się data stempla pocztowego). Należy także mieć na uwadze, że organ podatkowy może żądać dodatkowych wyjaśnień i dokumentów w związku z przedłożoną dokumentacją np. tłumaczenia przysięgłego umów, w oparciu o które zrealizowana została transakcja (jeżeli zostały one przedstawione organowi w języku obcym).

18. Czym są świadczenia tego samego rodzaju?

Dla transakcji dokumentowanych na podstawie przepisów sprzed 1 stycznia 2017 r. pojęcie świadczeń tego samego rodzaju ma istotne znaczenie, gdyż wykorzystywane jest na potrzeby określenia obowiązku sporządzenia dokumentacji cen transferowych. Za świadczenia tego samego rodzaju należy uznać z jednej strony wszelkie usługi dokonywane pomiędzy dwoma podmiotami powiązanymi, a z drugiej wszystkie transakcje o charakterze towarowym. W celu ustalenia zatem, czy przekroczone zostały progi transakcyjne należy zsumować przykładowo wartość wszystkich usług świadczonych pomiędzy podmiotami powiązanymi w danym roku podatkowym, bez względu na to czy zaliczać się do nich będą usługi najmu czy usługi transportowe.

W odniesieniu do przepisów obowiązujących od 1 stycznia 2017 r. dla określenia obowiązku sporządzenia dokumentacji cen transferowych należy zsumować wartość wszystkich transakcji dokonanych z jednym podmiotem powiązanym. Nie można ich pogrupować w ramach jednego rodzaju, ponieważ metodę tę można zastosować tylko w odniesieniu do „innych zdarzeń” (Tax Alert 31/2016).

19. Jaka kara grozi mi za brak dokumentacji?

Podatnik, który nie przedłoży dokumentacji cen transferowych na żądanie organu podatkowego w ustawowo określonym terminie, tj. w ciągu 7 dni, naraża się na możliwość zastosowania sankcyjnej 50% stawki podatkowej (w odniesieniu do różnicy pomiędzy dochodem ustalonym przez organ podatkowy a dochodem wykazanym przez podatnika) oraz odpowiedzialność karną skarbową.

20. Co jeśli moja dokumentacja nie spełni wymagań?

Prawidłowo sporządzona dokumentacja cen transferowych powinna zawierać wszystkie wymagane przepisami elementy. W przeciwnym razie może zostać uznana za niekompletną i wadliwą, a co za tym idzie podatnikowi grożą takie same konsekwencje, jak za jej brak, tj. sankcyjna 50% stawka podatku oraz odpowiedzialność karna skarbowa.

21. Czy analiza porównawcza jest obowiązkowa?

Przygotowanie i załączenie do dokumentacji analizy porównawczej, tzw. benchmarku, od 1 stycznia 2017 r. jest obowiązkowe w przypadku podatników, których przychody lub koszty rachunkowe przekroczą 10 mln EUR. W odniesieniu natomiast do dokumentacji analizujących transakcje dokonywane przed tą datą, dokonanie analizy porównawczej nie było wymagane. Należy jednak zwrócić uwagę na charakter dokumentacji cen transferowych. Jej istotą jest nie tylko szczegółowe opisanie transakcji dokonanej pomiędzy podmiotami powiązanymi, ale również wykazanie, że ustalona przez strony cena ma charakter rynkowy. Z tego względu uzupełnienie dokumentacji o analizę porównawczą, nawet jeśli nie jest to wymagane przepisami prawa podatkowego, dodatkowo wzmacnia jej funkcję gwarancyjną tj. zmniejsza ryzyko ewentualnego zakwestionowania przez organ podatkowy ceny zastosowanej w transakcji.

22. Jakie są progi transakcyjne?

Zgodnie z przepisami sprzed 1 stycznia 2017 r. obowiązywały cztery progi transakcyjne:

  1. 100 tys. euro – w przypadkach, w których wartość transakcji nie przekracza 20% kapitału zakładowego (analizie podlega stosunek wartość transakcji do wartości kapitału zakładowego);

  2. 30 tys. euro – w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych;

  3. 50 tys. euro – w pozostałych przypadkach (np. transakcje towarowe), a także w odniesieniu do wartości wniesionych przez wspólników wkładów w przypadku zawarcia umowy spółki osobowej oraz określonej w umowie wartości wspólnego przedsięwzięcia;

  4. 20 tys. euro – w przypadku transakcji, w związku z którymi zapłata należności następuje na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania lub siedzibę na terenie tzw. raju podatkowego.

Od 1 stycznia 2017 r. progi transakcyjne zostały uzależnione od poziomu przychodów (kosztów) rachunkowych podatnika osiągniętych w poprzednim roku podatkowym.

progi_transakcyjne_ceny_transferowe.jpg

23. Jakie zmiany zostały wprowadzone w 2017 r.?

Przede wszystkim zwiększony został procentowy poziom udziału przesądzający o powiązaniach kapitałowych (z 5% do 25%). Ponadto obowiązek dokumentacyjny spoczywa teraz jedynie na podatnikach, których przychody (koszty) rachunkowe, liczone za poprzedni rok podatkowy, przekroczyły poziom 2 mln EUR. Progi transakcyjne kalkulowane są w zależności od poziomu tych przychodów (kosztów). Dodatkowo wraz ze wzrostem poziomu przychodów (kosztów) zwiększa się zakres przekazywanych informacji oraz poziom szczegółowości przygotowywanej dokumentacji. Przewidziany jest również obowiązek przeglądu i aktualizacji dokumentacji kontynuowanych w następnym roku podatkowym transakcji.

24. Kiedy organ podatkowy może doszacować podatnikowi dodatkowy dochód do opodatkowania?

Organ podatkowy ma prawo doszacować podatnikowi dodatkowy dochód do opodatkowania w przypadku, gdy warunki ustalone w transakcjach pomiędzy podmiotami powiązanymi odbiegają od tych jakie zastosowałyby między sobą podmioty niezależne. W związku z tym, w przypadku gdy podatnik nie wykazuje dochodów lub kiedy wykazuje go w zaniżonej wysokości, organ podatkowy ma prawo dokonać szacowania dochodu przy wykorzystaniu odpowiedniej metody określonej w ustawie o podatku dochodowym.

25. Kiedy ma zastosowanie sankcyjna stawka 50%?

Sankcyjna stawka 50% ma zastosowanie w przypadku, gdy podatnik nie przedstawi organom podatkowym wymaganej przez przepisy dokumentacji cen transferowych w określonym ustawowo terminie, tj. 7 dni.

26. Czy spółka osobowa musi przygotowywać dokumentację podatkową?

Od 2015 roku, kiedy to uległy zmianie przepisy dotyczące cen transferowych, zgodnie z założeniem ustawodawcy obowiązek dokumentacyjny miał objąć także spółki osobowe. Analiza wprowadzonych przepisów nie pozwala jednoznacznie wysnuć takiego wniosku, jednakże biorąc pod uwagę dotychczasową praktykę, także spółka osobowa powinna przygotować dokumentacje transakcji z podmiotami powiązanymi. 

27. Jakiego rodzaju podmioty muszą dokumentować umowę zawiązania spółki osobowej?

Umowę zawiązania spółki niebędącej osobą prawną muszą dokumentować podatnicy związujący spółkę z podmiotami powiązanymi lub z podmiotami z rajów podatkowych. Obowiązek ten dotyczy umów, w których łączna wartość wniesionych przez wspólników wkładów, w przypadku zawiązania umowy z podmiotem powiązanym, przekracza równowartość 50 000 EUR, a w przypadku zawiązania spółki z podmiotem z raju podatkowego - 20 000 EUR.

28. Jakiego kursu należy użyć do przeliczenia progów wartości transakcji po przekroczeniu których istnieje obowiązek dokumentacyjny?

Do przeliczenia progów wartości transakcyjnych, po przekroczeniu których istnieje obowiązek dokumentacyjny, należy zastosować średni kurs ogłaszany przez Narodowy Bank Polski, obowiązujący w ostatnim dniu roboczym roku podatkowego, poprzedzającego rok podatkowy, którego dotyczy dokumentacja podatkowa. 

29. Jakiego rodzaju podmioty powiązane nie muszą przygotowywać dokumentacji cen transferowych bez względu na wartość transakcji?

Nie podlegają regulacjom z zakresu cen transferowych zgodnie z obowiązującymi przepisami:

  • podmioty tworzące podatkową grupę kapitałową;

  • transakcje między grupą producentów rolnych;

  • transakcji między wstępnie uznaną grupą producentów owoców i warzyw.

30. Czy dokumentację cen transferowych należy podpisywać?

Nie, przy obecnie obowiązujących przepisach nie ma obowiązku podpisywania dokumentacji cen transferowych.

31. Co to jest nierzetelna dokumentacja podatkowa?

Nierzetelna dokumentacja to dokumentacja, która przedstawia relacje występujące pomiędzy podmiotami powiązanymi w sposób odbiegający od rzeczywistości lub nie posiada niezbędnych elementów. Przedłożenie nierzetelnej dokumentacji podatkowej nie chroni podatnika przed zastosowaniem sankcyjnej stawki podatku oraz przed odpowiedzialnością karną skarbową. 

32. Co to są pośrednie powiązania kapitałowe?

W sytuacji, w której podmiot (podmiot A) posiada udział w kapitale drugiego podmiotu (podmiot B), jednocześnie podmiot ten (podmiot B) posiada udział w kapitale innego podmiotu (podmiot C), to pomiędzy podmiotem A i podmiotem C występują pośrednie powiązania kapitałowe.

33. W jaki sposób określić wielkość pośredniego udziału w kapitale innego podmiotu?

Jeżeli podmiot A posiada w kapitale podmiotu B udział na poziomie np. 20%, a podmiot B posiada taki sam udział w kapitale podmiotu C, to podmiot A posiada pośrednio 20% w kapitale podmiotu C.

Jeżeli wielkości udziałów w kapitale poszczególnych podmiotów są różne, za wysokość udziału pośredniego przyjmuje się niższą wartość. 

Przykładowo, gdy Spółka A posiada 60% udziałów w kapitale Spółki B, natomiast Spółka B posiada 20% udziału w kapitale Spółki C to spółka A posiada udział w spółce C w wysokości 20%.

udzial_w_kapitale_ceny_transferowe.jpg          

34. Jaki udział w kapitale innego podmiotu decyduje o powstaniu powiązania kapitałowego z tą spółką?

O powiązaniu kapitałowym przesądza posiadanie co najmniej 25%-ego pośredniego lub bezpośredniego udziału w kapitale innego podmiotu. Przed 1 stycznia 2017 r. poziom przesądzający o istnieniu powiązań równy był 5%.