Zgodnie z najnowszym orzeczeniem WSA w Gliwicach ws. ulgi na złe długi, podatnicy mogą skorygować podatek należny (z tytułu nieściągalnych wierzytelności) nawet, gdy od końca roku, w którym wystawiono fakturę upłynęły już dwa lata.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z 23 marca 2017 r. o sygn. akt III SA/Gl 1411/16 (orzeczenie nieprawomocne) stwierdził, że polskie przepisy regulujące tzw. „ulgę na złe długi” są niezgodne z unormowaniami dyrektywy 2006/112/WE (w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej). Powołał się przy tym na wcześniejsze orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (w sprawie C-337/13 i C-588/10), a także wyrok WSA we Wrocławiu z 22 kwietnia 2015 r., o sygn. akt. I SA/Wr 2484/14 (orzeczenie prawomocne).
Na podstawie art. 89a ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: UPTU) podatnik może ubiegać się o zwrot podatku należnego z faktur, za które nie otrzymał zapłaty, o ile spełnił wskazane w przepisie warunki. W myśl art. 89a ust. 2 pkt 5 UPTU podatnik może skorygować rozliczenia, gdy od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata licząc od końca roku, w którym została wystawiona.
Warunki obniżenia podstawy opodatkowania w przypadku nieotrzymania całości lub części zapłaty powinny mieścić się w granicach wyznaczonych w art. 90 ust. 1 w zw. z 273 dyrektywy 2006/112/WE. W myśl tych przepisów, państwa członkowskie wprowadzając „ulgę na złe długi” mogą nałożyć obowiązki, jakie uznają za niezbędne dla zapewnienia prawidłowego poboru podatku VAT i zapobieżenia oszustwom podatkowym.
Zdaniem Sądu dwuletnie ograniczenie w czasie prawa do skorzystania z „ulgi na złe długi” jest niezgodne z przepisami unijnymi. Skrócony okres korekty rozliczeń nie służy ani prawidłowemu poborowi podatku VAT, ani zapobieżeniu oszustwom podatkowym. Stanowi za to nadmierny formalizm i narusza zasadę neutralności.
W orzecznictwie istnieje również odmienny pogląd, zgodnie z którym przepis art. 90 dyrektywy 2006/112/WE przyznaje państwom członkowskim zakres swobodnego uznania, w szczególności w zakresie warunków, które muszą zostać dochowane przez podatników względem organów podatkowych owych państw, celem stosownego obniżenia podstawy opodatkowania w wypadku niewywiązywania się z płatności przez kontrahenta podatnika podatku VAT (przykładowo: wyrok WSA w Warszawie z 14 września 2016 r. o sygn. akt III SA/Wa 2118/15 – orzeczenie prawomocne).
Bez wątpienia wyrok WSA w Gliwicach rozszerza „ulgę na złe długi” o najstarsze niezapłacone należności. Jednocześnie mając na uwadze profiskalne podejście organów podatkowych oraz niejednolite orzecznictwo sądów administracyjnych należy liczyć się z dużym ryzykiem zakwestionowania prawa do ulgi. Jak pokazuje praktyka odzyskanie podatku będzie wiązać się ze sporem sądowym, a ostateczny sposób interpretacji przepisów wyklaruje się dopiero w przyszłych orzeczeniach NSA.
Wartym zauważenia jest jednak fakt, że sądy administracyjne coraz częściej dokonują wykładni przepisów VAT przez pryzmat celu ich wprowadzenia oraz z uwzględnieniem zasady neutralności tego podatku.
W razie jakichkolwiek pytań lub potrzeby omówienia tematu, gorąco zachęcamy do kontaktu z naszym ekspertem Tomaszem BEGEREM:
e-mail: ekspert@rsmpoland.pl
tel. +48 61 8515 766
fax +48 61 8515 786
