Prawidłowe określenie momentu powstania prawa do odliczenia VAT od usług objętych odwrotnym obciążeniem w przypadku otrzymania zaległej faktury od podwykonawcy jest ważnym zagadnieniem w branży budowlanej. Mechanizm odwrotnego obciążenia w VAT dla usług wymienionych w załączniku nr 14 do Ustawy o VAT powoduje kolejne wątpliwości podatników. Tym razem problem dotyczy określenia momentu powstania prawa do odliczenia podatku VAT dla Generalnego Wykonawcy, gdy otrzymał fakturę od podwykonawcy z opóźnieniem powyżej trzech miesięcy. Należy rozważyć, czy prawo to powstaje na zasadach ogólnych tj. nie wcześniej niż z chwilą otrzymania faktury od podwykonawcy, czy też w momencie powstania obowiązku podatkowego.
Przypomnijmy, iż od 1 stycznia 2017 r., obowiązuje nowy przepis art. 17 ust. 1h Ustawy o VAT, zgodnie z którym zasady odwrotnego obciążenia stosuje się do usług budowlanych wymienionych w załączniku nr 14 do ustawy jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca. W związku z tym to na Generalnym Wykonawcy spoczywa obowiązek rozliczenia podatku należnego i naliczonego, jeśli otrzyma fakturę bez VAT od swojego podwykonawcy. Wątpliwości dotyczą tego, kiedy Generalny Wykonawca powinien określić moment powstania prawa do odliczenia, jeśli podwykonawca przyśle fakturę po kilku miesiącach od wykonaniu usługi.
W tak przedstawionej sytuacji należy odnieść się do art. 86 ust. 10 Ustawy o VAT, zgodnie z którym prawo do odliczenia podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy. Natomiast zgodnie art. 86 ust. 10b pkt 3 Ustawy o VAT, prawo do odliczenia podatku naliczonego powstaje pod warunkiem że podatnik uwzględni kwotę podatku należnego z tytułu tych transakcji w deklaracji podatkowej, w której jest on obowiązany rozliczyć ten podatek, nie później niż w terminie 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów lub usług powstał obowiązek podatkowy. Powyższa norma nie wspomina nic o momencie otrzymania faktury, dlatego w naszej ocenie prawo do odliczenia powstanie w momencie wykonania usługi. W następstwie tego, Generalny Wykonawca będzie miał tylko trzy miesiące na otrzymanie i ujęcie w deklaracji faktury od swojego podwykonawcy, aby transakcja została rozliczona neutralnie na gruncie VAT. W razie przekroczenia wspomnianego terminu podatnik będzie musiał rozliczyć VAT należny w momencie powstania obowiązku podatkowego, a naliczony w późniejszej dacie.
Przykładowo: Generalny Wykonawca, który otrzyma fakturę po dwóch miesiącach od wykonania usługi, będzie w stanie rozliczyć VAT należny i naliczony poprzez korektę deklaracji. W tej sytuacji transakcja będzie neutralna podatkowo. W sytuacji jeśli faktura zostanie otrzymana w czwartym miesiącu lub później, Generalny Wykonawca rozliczy VAT należny w miesiącu powstania obowiązku podatkowego (z odsetkami od zaległości), a podatek VAT naliczony rozliczy w późniejszym terminie (w miesiącu otrzymania faktury).
Końcowo pragniemy wskazać na problem związany z określeniem momentu wykonania usługi w branży budowlanej. Orzeczenia sądów administracyjnych wskazują na to, że data podpisania protokołu zdawczo-odbiorczego nie jest równoznaczna z datą jej wykonania.
W razie jakichkolwiek pytań lub potrzeby omówienia tematu, gorąco zachęcamy do kontaktu z naszym ekspertem Przemysławem POWIERZĄ:
e-mail: ekspert@rsmpoland.pl
tel. +48 61 8515 766
fax +48 61 8515 786
