Zasady udzielenia pełnomocnictw od 2016 roku
Z dniem 1 stycznia 2016 roku weszły w życie nowe przepisy Ordynacji podatkowej, które dotyczą rodzajów oraz sposobu udzielania pełnomocnictw przez podatników. Zmiany te wprowadzone zostały Ustawą z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 1649). W poniższej informacji chcielibyśmy przedstawić najistotniejsze skutki tych zmian, o których warto pamiętać, jeżeli to pełnomocnik będzie reprezentował Państwa przed organem podatkowym.
Rodzaje pełnomocnictw
Zgodnie ze znowelizowaną ustawą Ordynacja Podatkowa (dalej: OP) określone zostały trzy nowe kategorie pełnomocnictw:
- pełnomocnictwo ogólne;
- pełnomocnictwo szczególne;
- pełnomocnictwo do doręczeń.
Możliwość udzielenia pełnomocnictwa ogólnego pojawi się dopiero od 1 lipca 2016 roku, natomiast pozostałe pełnomocnictwa już od początku tego roku są jedynymi dokumentami na podstawie których można działać w imieniu podatnika.
Niezmiennie, tak jak w latach poprzednich, możliwe jest także upoważnienie osoby fizycznej jedynie w zakresie podpisywania deklaracji.
Istotną nowością, na którą należy zwrócić szczególną uwagę, jest obowiązek składania pełnomocnictw na określonych urzędowo formularzach, a nie jak do tej pory w formie zwykłego dokumentu określającego zakres umocowania.
Jakie dane identyfikacyjne powinno zawierać pełnomocnictwo?
Ustawa nowelizująca wprowadziła katalog informacji, które należy przekazać organowi podatkowemu na specjalnie określonych do tego celu wzorach pełnomocnictw. Obligatoryjnie będą to:
- dane mocodawcy, w tym jego identyfikator podatkowy;
- dane pełnomocnika, w tym jego identyfikator podatkowy, a w przypadku nierezydenta – numer i serię paszportu lub innego dokumentu tożsamości lub inny numer identyfikacyjny, jeśli nie posiada identyfikatora podatkowego;
- adres pełnomocnika do doręczeń w kraju;
- w przypadku adwokata, radcy prawnego lub doradcy podatkowego - adres elektroniczny (e-mail).
Natomiast pełnomocnik ustanowiony w procedurach szczególnych rozliczania podatku od towarów i usług, będący nierezydentem, nieposiadającym identyfikatora podatkowego, tak jak dotychczas, ma obowiązek podać nadany mu w jego państwie numer służący do identyfikacji dla celów podatkowych. W przypadku braku takiego numeru pełnomocnik ten podaje numer i serię paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego jego tożsamość. Pełnomocnik ten również ma obowiązek wskazać swój adres elektroniczny.
Pełnomocnictwo ogólne – do czego będzie uprawniać?
Na podstawie pełnomocnictwa ogólnego pełnomocnik będzie mógł działać w imieniu mocodawcy we wszystkich sprawach podatkowych oraz w innych sprawach należących do właściwości organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej (art. 138d § 1 OP). Nie będzie zatem konieczne przedkładanie pełnomocnictwa do akt każdej sprawy podatkowej, co w założeniu ma usprawnić oraz ułatwić kontakt z organami podatkowymi. Podkreślić jednak należy, że pełnomocnictwo ogólne nie będzie uprawniało do podpisywania deklaracji podatkowych – w tym zakresie konieczne będzie udzielenie odrębnego pełnomocnictwa.
Ustanowienie, zmiana zakresu, odwołanie lub wypowiedzenie pełnomocnictwa ogólnego będzie zgłaszane co do zasady przez mocodawcę wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem portalu podatkowego,. Jedynie w przypadku wystąpienia problemów technicznych uniemożliwiających złożenie dokumentu elektronicznego, pełnomocnictwo ogólne będzie mogło być składane w formie pisemnej.
Tylko doradca podatkowy, adwokat oraz radca prawny będzie mógł samodzielnie zgłosić udzielono mu przez podatnika pełnomocnictwo, a także jego zmianę, odwołanie lub wypowiedzenie.
Istotnym ułatwieniem dla osób prowadzących działalność gospodarczą będzie możliwość zgłaszania pełnomocnictwa ogólnego za pośrednictwem Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEiDG).
Składanie pełnomocnictw ogólnych (ich zmiana i odwołanie), analogicznie do pełnomocnictwa do podpisywania deklaracji podatkowych składanych za pomocą środków komunikacji elektronicznej, nie będzie podlegało opłacie skarbowej.
Pełnomocnictwo szczególne
Pełnomocnictwo szczególne, podobnie jak udzielane dotychczas pełnomocnictwa – upoważnia do działania we wskazanej sprawie podatkowej lub innej wskazanej sprawie należącej do właściwości organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej (art. 138e § 1 OP).
Tego rodzaju pełnomocnictwo może być udzielone na piśmie, zgłoszone ustnie do protokołu lub w formie dokumentu elektronicznego.
Pełnomocnictwo do doręczeń
Jeżeli strona postępowania nie ustanowiła pełnomocnika ogólnego lub szczególnego, ma wówczas obowiązek umocowania w kraju pełnomocnika do doręczeń, w przypadku wystąpienia określonych okoliczności, tj. gdy:
- zmienia adres miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu na adres w państwie niebędącym państwem członkowskim Unii Europejskiej;
- nie ma miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej lub w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej i składa w kraju wniosek o wszczęcie postępowania lub w kraju doręczono jej postanowienie o wszczęciu postępowania.
Wskazany obowiązek ustanowienia pełnomocnika do doręczeń nie wystąpi jednak, gdy doręczanie pism następuje za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
Pełnomocnictwo do podpisywania deklaracji
Pełnomocnictwo do podpisywania deklaracji jest odrębnym rodzajem pełnomocnictwa i jak sama nazwa wskazuje, jest to dokument uprawniający jedynie do podpisywania określonych rodzajów deklaracji. Co istotne, ten rodzaj pełnomocnictwa nie upoważnia do reprezentowania danego podmiotu przed organami podatkowymi, a więc w przypadku np. wszczęcia kontroli podatkowej czy też toczącego się postępowania konieczne będzie udzielenie pełnomocnictwa szczególnego.
Zasadniczą zmianą wprowadzoną w tym zakresie przez nowelizację ustawy OP jest możliwość składania pełnomocnictwa do podpisywania deklaracji oraz zawiadomienia o jego odwołaniu w formie dokumentu elektronicznego (art. 80a § 2b OP).
Podsumowując, udzielając obecnie pełnomocnictwa w oparciu o nowe zasady należy pamiętać o stosowaniu określonych przez Ministra Finansów wzorów, które mają zastosowanie do wszystkich rodzajów pełnomocnictw przesyłanych od początku tego roku do organów podatkowych. Warto mieć także na uwagę to, iż dotychczas stosowane pełnomocnictwa, a także ich urzędowo poświadczone odpisy oraz uwierzytelnione odpisy, które do 31 grudnia 2015 roku zostały dołączone do akt sprawy, uznaje się za pełnomocnictwa szczególne i nie ma konieczności ich aktualizacji.
W razie jakichkolwiek pytań lub potrzeby omówienia tematu, gorąco zachęcamy do kontaktu z naszym ekspertem Przemysławem POWIERZĄ:
e-mail: ekspert@rsmpoland.pl
tel. +48 61 8515 766
fax +48 61 8515 786
