Piotr STASZKIEWICZ
Audit Partner w RSM Poland
W poprzednim artykule poświęconym leasingowi padło kilka przykładowych pytań od członków zarządów oraz księgowych odnośnie ujmowania, wyceny i prezentacji leasingu wg nowego standardu MSSF 16/IFRS 16. Udzielamy zatem odpowiedzi na otrzymane zapytania.
Kogo dotyczy MSSF 16?
Zasadniczo wszystkich stosujących MSSF oraz tych, na których zostaje przekazane prawo do kontroli nad użytkowaniem danego aktywa na określony czas w zamian za opłatę (MSSF 16, par. 9). Na potrzeby dalszych rozważań jako leasingobiorcę będziemy traktować wszystkie jednostki otrzymujące prawa do używania aktywa (lub zasadniczej części aktywa) na określony czas w zamian za opłatę.
Nie oznacza to jednak, że standard nie przewiduje wyłączeń i zwolnień. Generalnie MSSF 16 nie ma zastosowania do kwestii związanych z: aktywami biologicznymi (MSR 40), poszukiwaniem i oceną zasobów mineralnych (MSSF 6), usługami koncesji wskazanych w KIMSF 12 (m.in. zarządzanie publicznymi drogami, mostami, itp.), licencjami aktywów intelektualnych na bazie MSSF 15 czy też prawami na bazie umów licencyjnych z zakresu m.in. filmów czy patentów (MSR 38). Leasingobiorca może, ale nie jest to wymagane, zastosować zasady MSSF 16 do wartości niematerialnych i prawnych innych niż prawa z umów o licencję takich, jak: produkcje kinowe (filmy), patenty, prawa autorskie, itp.[1] Zatem, mając zawarte umowy na korzystanie z aut, samolotów, gruntów, budynków czy mniejszych sprzętów, jak zestawy komputerowe, korzystający staje się leasingobiorcą i powinien stosować zasady dotyczące leasingobiorców w zakresie ujawnień, wyceny i prezentacji leasingu, o ile nie skorzysta ze zwolnień.
Zwolnienia
MSSF 16 podaje dwa możliwe zwolnienia, tj. leasingobiorca może nie stosować zasad MSSF 16 do:
- umów krótkoterminowych, czyli trwających 12 lub mniej miesięcy;
- umów, przedmiotem których są prawa do korzystania z niskocennych aktywów, analizowanych wg ceny tego nowego aktywa; analizie poddawane jest odrębnie każde aktywo wynikające z kontraktu, nie ma znaczenia ich skumulowana istotna wartość; jeśli wartość nowego aktywa, z prawa do którego jednostka korzysta jest niskocenna (tj. nie przekracza umownej i zasugerowanej w komentarzach kwoty USD 5.000) to spółka może wg IFRS 16 takiego prawa do użytkowania niskocenego aktywa nie przekształcać.
O powyższych wyłączeniach w przykładach będzie mowa w odrębnym wpisie.
Rozpoczęcie leasingu
MSSF 16 podaje dwa kluczowe pojęcia związane z leasingiem. Pierwszym z nich jest inception date, czyli data, kiedy jednostka/leasingobiorca musi określić, czy kontrakt jest lub zawiera leasing. Jest to wcześniejszy dzień pomiędzy datą kontraktu i datą zobowiązania się stron kontraktu do zasadniczych warunków kontraktu. Z punktu widzenia służb finansowo-księgowych ważniejszą datą wydaje się być ta druga, tzw. commenecement date (data początkowa), czyli moment, kiedy leasingodawca oddaje do dyspozycji/użytkowania przez leasingobiorcę określone aktywo. Wówczas na ten dzień leasingobiorca ujmuje w księgach i wycenia prawo do używania aktywów, a z drugiej strony bilansu zobowiązania.
W jakiej wartości należy ująć i jak zaprezentować w bilansie? O tym i o innych kwestiach związanych z leasingiem po nowemu już niedługo na naszym blogu.
[1] Zgodnie z punktem BC 71 IFRS 16, część B, Rada/IASB nie chciała uniemożliwiać leasingobiorcom stosowania MSSF 16 wobec leasingów wartości niematerialnych i prawnych, wobec których nie ma konkretnych wymogów w innych standardach. I tym samym Rada uznała, że nie ma podstawy do wyłączenia spod MSSF 16 leasingów wartości niematerialnych i prawnych jako takich poza tymi wskazanymi powyżej, do których zastosowanie ma MSR 38.
