Kwarantanna okiem pracodawcy i pracownika

Julita JANUSIEWICZ
HR & Payroll Assistant w RSM Poland

Z początkiem pandemii pojawiło się wiele pytań, jak pracodawcy mają zapewnić bezpieczeństwo pracownikom. Rosnąca liczba zakażeń koronawirusem rodzi w tym zakresie coraz więcej wątpliwości. Jakie prawa ma pracodawca, a jakie pracownik? Jak firma może zmienić zasady pracy, aby odnaleźć się w nowej rzeczywistości? Warto przyjrzeć się zwłaszcza zagadnieniu, jakim jest kwarantanna, gdyż mam przeczucie, że słowo to towarzyszyć nam będzie jeszcze przez długi czas.

Co nazywamy kwarantanną?

Kwarantanna jest jednym ze sposobów zapobiegania rozprzestrzenianiu się wirusa. Osoba poddana kwarantannie potencjalnie może być nosicielem wirusa, ale nie wykazywać żadnych oznak choroby. Od 2 września 2020 roku czas izolacji wynosi 10 dni. Jeżeli jednak lekarz podstawowej opieki zdrowotnej uzna to za konieczne, czas kwarantanny może zostać przedłużony. Nieprzestrzeganie kwarantanny jest karalne, a za złamanie jej zasad grozi kara grzywny nawet do 30 tys. PLN.

Kto ma obowiązek poddania się kwarantannie?

Kwarantannie poddana zostaje:

• osoba zakażona,
• osoba podejrzana o zakażenie,
• osoba, która miała styczność z osobą, u której stwierdzono Covid-19,
• osoba, która wróciła do kraju z państwa niebędącego członkiem Unii Europejskiej.

Kto wydaje decyzję dotyczącą odbycia kwarantanny?

Decyzję o odbyciu kwarantanny wydaje Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny lub lekarz, po uprzednim badaniu pacjenta i ocenie stopnia zagrożenia.

Kwarantanna a obowiązki pracodawcy i pracownika

Pracownik ma obowiązek poinformować pracodawcę o odbywaniu kwarantanny. Również 3 dni po zakończeniu kwarantanny pracownik powinien dostarczyć oświadczenie o jej odbyciu. Jest to usprawiedliwienie nieobecności w pracy, a także dokument, który trzeba przekazać do ZUS.

Decyzja o odbyciu kwarantanny jest podstawą do wypłaty świadczenia. Zatem pracownik przez pierwsze 33 dni lub 14 dni w przypadku pracownika powyżej 50 roku życia będzie miał wypłacane wynagrodzenie chorobowe, natomiast po tym okresie – zasiłek chorobowy z ZUS. Decyzja może być dostarczona po odbyciu kwarantanny. Pracodawcy, którzy nie są płatnikiem zasiłków, dodatkowo musza pamiętać o dostarczeniu dokumentacji do ZUS, jeżeli kwarantanna dotyczy zasiłku, a nie wynagrodzenia chorobowego. Może to zrobić elektronicznie poprzez portal ZUS PUE.

Pracownicy, samozatrudnieni oraz osoby współpracujące mogą ubiegać się o wynagrodzenie lub zasiłek za czas kwarantanny (zakładając, że osoby te zgłoszone są do ubezpieczenia chorobowego).

Jeżeli przedsiębiorca nie otrzymał decyzji z ZUS lub przelewu zasiłku na konto, nie może mieć pewności, czy świadczenie za czas kwarantanny zostało mu przyznane. Najlepszą opcją w tej sytuacji jest opłacanie przez przedsiębiorcę składek ZUS bez uwzględniania prawa do zasiłku. Natomiast po przyznaniu świadczenia przedsiębiorca będzie mógł dokonać korekty DRA.

Gdy pracownik samowolnie podda się kwarantannie, powstrzymując się od pracy bez decyzji Inspektora Sanitarnego lub zaświadczenia lekarskiego, wtedy nie przysługuje mu świadczenie pieniężne za czas izolacji.

Pracodawca, jak również ZUS, może zweryfikować dane zawarte w oświadczeniu pracownika dotyczącego kwarantanny poprzez Państwową Inspekcję Sanitarną.

Opieka nad dzieckiem lub innym członkiem rodziny objętych kwarantanną

W przypadku sprawowania opieki nad dzieckiem lub innym członkiem rodziny objętych kwarantanną prawo do zasiłku opiekuńczego przysługuje na zasadach ogólnych. Gdy Powiatowy Inspektor Sanitarny wyda decyzję o konieczności izolacji i odbyciu kwarantanny przez dziecko, jest to traktowane tak samo, jak choroba dziecka.

Zasiłek opiekuńczy nie przysługuje jednak, gdy placówka szkolna czy wychowawcza, do której uczęszcza dziecko, nie przyjmie go z powodu stanu zdrowia lub gdy zażąda jego wcześniejszego odebrania. Chyba, że i w tej sytuacji rodzic otrzyma zaświadczenie lekarskie o konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem lub decyzję o izolacji i odbyciu kwarantanny wydaną przez Inspektora Sanitarnego.

Kwarantanna a praca zdalna

Osoby przebywające na kwarantannie generalnie uznawane są za osoby niezdolne do pracy. Jednak odbywanie kwarantanny nie zawsze oznacza definitywny brak możliwości wykonywania pracy. Sposobność pracy zdalnej jest rozpatrywana indywidualnie. Jeżeli rodzaj pracy na to pozwala oraz zapewnione są dogodne warunki i narzędzia, pracownik może podjąć pracę w formie zdalnej, a wtedy należy mu się pełne wynagrodzenie. Jeżeli jednak podczas kwarantanny pracownik zauważy objawy choroby, powinien skontaktować się z lekarzem, który wystawi zaświadczenie lekarskie o niezdolności do pracy. Będzie ono podstawą do wypłaty świadczenia za czas choroby.

Jeżeli mają Państwo wątpliwości w kwestii uprawnień osób przebywających na kwarantannie oraz obowiązków pracodawcy dotyczących tego zagadnienia, zapraszam do kontaktu: ekspert@rsmpoland.pl.