Audyt i Księgowość - strona 6

W ostatnim czasie wiele miejsca na blogu poświęciliśmy instrumentom finansowym: ich definicji, klasyfikacji, wycenie, utracie wartości, itp. Ponieważ temat ten nie traci na aktualności, już niebawem opublikujemy w formie Q&A najczęściej zadawane pytania i wyjaśnimy wciąż nurtujące naszych czytelników kwestie z zakresu problematyki instrumentów finansowych. Dzisiaj natomiast, po trosze w związku z funkcjonowaniem w stanie epidemii, a po części kontynuując wątek o utracie wartości aktywów (należności), postanowiłem wziąć pod lupę temat wyceny składników bilansowych wg fair value.

Kontynuując temat instrumentów finansowych, poniżej zamieszczam – w formie pytań i odpowiedzi – zestawienie ważnych kwestii, związanych z tą tematyką.

Po wprowadzeniu do zagadnienia instrumentów finansowych na gruncie polskiego i międzynarodowego prawa, zgłębieniu tematu klasyfikacji i wyceny obligacji, przeanalizowaniu początkowego ujęcia instrumentów w księgach oraz ich klasyfikacji zgodnie z nowymi wytycznymi MSSF 9, przyszedł czas na rachunkowość zabezpieczeń.

Dziś chcielibyśmy omówić dla Państwa temat zdarzeń po dacie bilansowej. Rozumie się przez nie pozytywne lub negatywne zdarzenia, które mają miejsce pomiędzy końcem okresu sprawozdawczego a datą zatwierdzenia sprawozdania finansowego do publikacji. Dotyczy to również zdarzeń, jakie miały miejsce po publicznym ogłoszeniu wysokości zysku czy też podobnych informacji finansowych.

W poprzednim artykule skupiliśmy się na opisaniu i definicjach różnych instrumentów finansowych według polskiego i międzynarodowego prawa bilansowego, a także odpowiedniej klasyfikacji obligacji. W tym artykule przyjrzymy się sposobowi początkowego ujęcia tych instrumentów oraz ich klasyfikacji według nowych wytycznych MSSF 9.

W jednym z naszych ostatnich wpisów przedstawiliśmy kilka najczęściej spotykanych instrumentów finansowych: tych prostych i bardziej złożonych. Jako audytorzy spotykamy się dość często z wątpliwościami w zakresie ich ujawnień i wyceny – i nie chodzi tylko o te popularniejsze jak np. kontrakty terminowe, leasing finansowy, czy umowy pożyczki, ale też o te rzadziej występujące w praktyce biznesowej, jak np. papiery dłużne zamienne na akcje zwykłe, obligacje oraz opcje kupna akcji innej jednostki.

Jak zapowiadaliśmy pod koniec 2019 roku, po omówieniu kilku tematów związanych ze środkami trwałymi i rezerwami, rozpoczynamy publikację serii artykułów poświęconych instrumentom finansowym. Chcemy Państwu przybliżyć, jak – z praktycznego punktu widzenia – instrumenty finansowe należy identyfikować, a następnie jak umożliwić ich właściwą wycenę i prezentację. Z pomocą przyjdą nam nie tylko przepisy Ustawy o rachunkowości (dalej: Uor) czy Rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz.U. 2017 poz. 277) (dalej: RMFIF), ale także, a może przede wszystkim, Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF/IFRS) – w tym głównie MSSF 9, ale także MSSF 7, MSR 32 oraz MSR 39.

Jednym z następstw stosowania zasady ostrożnej wyceny oraz współmierności przychodów i kosztów jest tworzenie rezerw i ujawnianie zobowiązań warunkowych. W praktyce obszary te budzą sporo kontrowersji z uwagi na niebezpieczeństwo subiektywizmu, charakterystycznego dla decyzji podejmowanych w warunkach niepewności. W myśl MSR 37 rezerwy to zobowiązania i jako pozycja w bilansie muszą spełniać cechy zobowiązań.

Audyt jednostek zainteresowania publicznego (JZP) jest traktowany jako badanie o podwyższonym ryzyku nie bez powodu. Większe wymagania – zarówno wobec samych spółek, jak i ich audytorów – wynikają przede wszystkim z faktu, że dane zawarte w sprawozdaniach finansowych, a także informacje ujęte w sprawozdaniu biegłego rewidenta, przekładać się mogą bezpośrednio na kurs notowań akcji, a dla mniejszych inwestorów często są jedynym źródłem danych o spółce giełdowej.

Każda jednostka gospodarcza posiada chociaż jeden składnik rzeczowych aktywów trwałych – telefon komórkowy, samochód lub nieruchomość. W tym wypadku rozmiar nie ma znaczenia. Ponieważ jest to tak częsta pozycja w bilansie, rzeczowe aktywa trwałe wymagały odrębnego standardu, który dokładnie regulowałby sposób ich ewidencjonowania w sprawozdaniu finansowym tak, aby użytkownicy raportu rocznego mogli łatwo zapoznać się z inwestycjami jednostki w rzeczowe aktywa trwałe. Takim standardem jest Międzynarodowy Standard Rachunkowości 16 (dalej: MSR 16), wg którego raportować muszą w większości spółki giełdowe, będące jednostkami zainteresowania publicznego (JZP).