Interpretacja ogólna MF dotycząca stosowania 50% kosztów uzyskania przychodów do honorarium autorskiego

Poniżej przedstawiamy Państwu omówienie interpretacji ogólnej Ministra Finansów dotyczącej stosowania 50% kosztów uzyskania przychodów do honorarium autorskiego (sygn. DD3.8201.1.2018). Wydaje się, że ten długo oczekiwany dokument, nad którym prace zaczęły się jeszcze w zeszłym roku, spowoduje, że stosowanie 50% kosztów podatkowych stanie się bezpieczniejsze z perspektywy płatników PIT.

W określonych przypadkach ustawodawca przewidział możliwość korzystania przez pracowników z podwyższonych kosztów uzyskania przychodów (KUP). Jedna z takich sytuacji opisana została w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy PIT i dotyczy prawa do stosowania 50% kosztów uzyskania przychodów przez twórców z tytułu rozporządzania prawami autorskimi.

50% kosztów w praktyce pracodawcy

Praktyka pokazała jednak, iż określenie, w jakich sytuacjach spełnione są warunki pozwalające na stosowanie 50% kosztów, nie jest proste.

Problem ten jest szczególnie widoczny w branży IT, u podmiotów które zatrudniają pracowników (programistów) wytwarzających i przekazujących na ich rzecz oprogramowanie komputerowe.

Pracodawcy mieli sporo wątpliwości, jak ustalać część wynagrodzenia należnego za przeniesienie praw autorskich. Zmieniająca się praktyka wynikająca z interpretacji indywidualnych nie dawała jasnej odpowiedzi, czy np. dopuszczalne jest w tym zakresie oparcie się na ewidencji czasu pracy. Wydaje się, że interpretacja ogólna wyjaśni wiele z tych wątpliwości.

Określenie wysokości honorarium

Na szczególną uwagę zasługuje pkt 11 interpretacji ogólnej, odnoszący się do kwestii dokumentowania wysokości honorarium dla zastosowania 50% KUP. Wskazuje on, pod pewnymi warunkami, na dopuszczalność wyliczenia wynagrodzenia objętego 50% kosztami na podstawie ewidencji czasu pracy. Co istotne, takie działanie nie miało pełnej akceptacji w wydawanych w ostatnim czasie interpretacjach indywidualnych. Jest to zatem odejście od utrzymywanej przez znaczną część organów tezy, iż kwota wynagrodzenia za przeniesienie praw autorskich powinna, co do zasady, zostać określona kwotowo.

W interpretacji ogólnej Minister Finansów przytoczył tezę z orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, z której wynika, że „procentowe określenie w umowie o pracę czasu przeznaczonego przez pracownika na pracę twórczą lub ustalenie go na podstawie ewidencji czasu pracy nie jest wystarczające, gdyż z takiego wyróżnienia nie wynika, czy jakikolwiek utwór rzeczywiście powstał lub powstawał”. Niemniej, w dalszej części swojej interpretacji Minister Finansów stwierdził, że zastosowanie tej metody w powiązaniu z danym stworzonym (tworzonym) utworem może być wystarczające.

Zdaniem Ministra Finansów, kalkulacja wynagrodzenia objętego 50% KUP może zostać oparta także na czasie poświęconym przez pracownika będącego twórcą na stworzenie utworu.

Aby tak było, spełnione muszą zostać dodatkowe warunki, tj.:

• twórca poświęca ściśle określony czas na stworzenie (tworzenie) konkretnego dzieła,
• twórca rejestruje czas pracy twórczej w odrębnym dokumencie (np. w ewidencji prowadzonej papierowo lub w formie elektronicznej, bazie danych lub ewentualnie w oświadczeniu składanym pracodawcy za określony czas, np. miesiąc, kwartał, półrocze lub rok),
• czas pracy twórczej jest akceptowany przez pracodawcę (np. akceptuje on wpisy w ewidencji, wpisy w bazie danych lub oświadczenie), wszystkie utwory (nie tylko przykładowe) stworzone (lub w trakcie tworzenia) przez twórcę są również rejestrowane lub utrwalane (np. w tej samej ewidencji, bazie danych lub wymienione w oświadczeniu).

Choć powyższe stanowisko jest pod pewnymi aspektami złagodzeniem tez prezentowanych w dotychczasowych interpretacjach indywidualnych, to należy zwrócić uwagę, iż zdaniem Ministra Finansów kluczowa jest ewidencja wszystkich tworzonych utworów oraz akceptacja czasu pracy przez pracodawcę.

Warunki stosowania 50% kosztów uzyskania przychodów

Konkluzje z przeprowadzonych rozważań zostały podsumowane stwierdzeniem, że dla zastosowania 50% KUP niezbędne jest:

• powstanie utworu będącego przedmiotem prawa autorskiego, warunkujące korzystanie przez twórcę z praw autorskich i umożliwiające rozporządzanie majątkowym prawem autorskim do utworu,
• dysponowanie obiektywnymi dowodami potwierdzającymi powstanie utworu będącego przedmiotem prawa autorskiego,
• wyraźne wyodrębnienie honorarium od innych składników wynagrodzenia, przy czym warunek ten nie obejmuje wskazanych w interpretacji przypadków, w których 50% KUP można stosować do całości wynagrodzenia twórcy.

Interpretacja jest obszerna i oprócz wskazanych powyżej tez, Minister Finansów podejmuje w niej szereg innych kwestii związanych ze stosowaniem preferencyjnych kosztów. Szczególnie istotne wydaje się omówienie przepisów prawa autorskiego w zakresie definiowania samego „utworu”. Odrębnie omówione w interpretacji zostały też m.in. kwestie zaliczek na honorarium autorskie, korekt PIT-11 i PIT-4R w przypadku niestworzenia utworu przez pracownika, wpływu „ulgi na młodych” na stosowanie 50% KUP oraz szczególnych przypadków korzystania z preferencji przez pracowników naukowych.

W razie jakichkolwiek pytań lub potrzeby omówienia tematu, gorąco zachęcamy do kontaktu z naszym ekspertem, Piotrem LISSEM:

e-mail: ekspert@rsmpoland.pl

tel. +48 61 8515 766

fax +48 61 8515 786