Organy podatkowe coraz częściej kwestionują prawo przedsiębiorców do odliczenia VAT naliczonego, uznając, że podatnik brał udział w procederze wyłudzenia podatku, posługiwał się „pustymi fakturami”, współpracował ze „słupem” lub uczestniczył w karuzeli podatkowej. Problem jest niestety dość powszechny i może dotknąć każdego, natomiast jego konsekwencje – bardzo dotkliwe finansowo.

Zdaniem organów podatkowych i sądów administracyjnych odpowiedzialność za wyłudzenia VAT ponosi nie tylko oszust (podmiot, który wyłudził VAT lub wiedział o wyłudzeniu), lecz także nabywca towaru lub usługi, który wprawdzie nie wiedział, ale przy zachowaniu należytej staranności powinien był wiedzieć w momencie dokonania transakcji o tym, że jego kontrahent działa nieuczciwie.

Brak dochowania należytej staranności (czy też inaczej brak działania „w dobrej wierze”) może skutkować nie tylko odmową prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu nabycia towaru lub usługi (co w praktyce oznacza konieczność wpłaty do urzędu skarbowego często bardzo wysokich kwot wraz z odsetkami, w tej chwili na poziomie 12% w skali roku), ale również pociągnięciem do odpowiedzialności karnej i karnoskarbowej osób zarządzających danym przedsiębiorstwem. Nie bez znaczenia pozostają przy tym straty wizerunkowe – zarówno zainteresowanych osób, jak i samego przedsiębiorstwa.

Jak wynika z informacji przekazywanych przez Ministerstwo Finansów, około 90% ujawnionych przez kontrolę skarbową uszczupleń podatkowych dotyczy właśnie podatku VAT, zaś do obszarów działalności obarczonych w tym zakresie szczególnym ryzykiem należą m.in.:

• handel produktami elektronicznymi, w tym w szczególności telefonami komórkowymi, tabletami, konsolami do gier;
• handel złomem;
• handel instrumentami płatniczymi, takimi jak karty przedpłacone (prepaid);
• branża paliwowa;
• branża transportowa;
• branża budowlana;
• branża reklamowa;
• branża stolarska.

Co zrobić, by nie stać się ofiarą oszustów i jednocześnie samemu nie zostać posądzonym o oszustwo?

Podstawową kwestią jest opracowanie i wdrożenie przez przedsiębiorców odpowiednich mechanizmów, dotyczących weryfikacji wiarygodności kontrahentów, obiegu dokumentów i kontroli wewnętrznej, które pozwolą na ograniczenie ryzyka uznania przez organy podatkowe, że przedsiębiorca przy dokonywaniu transakcji nie dochował należytej staranności, lub też „powinien był wiedzieć o oszustwie”. W tym celu pożądane jest także odpowiednie przeszkolenie pracowników mających kontakt z kontrahentami lub przetwarzających dokumenty związane z rozliczeniami podatkowymi (głównie, ale nie tylko, faktury) i uświadomienie im istniejących zagrożeń. Przyjęte modele działania i procedury ochronne powinny być każdorazowo dostosowane do indywidualnej sytuacji podatnika, branży i uwarunkowań prawnych, w których funkcjonuje, jak również panujących zasad współpracy z kontrahentami. 

Z tego też względu RSM Poland jako zespół doświadczonych specjalistów z zakresu doradztwa podatkowego, audytu, księgowości i doradztwa prawnego oferuje opracowanie dedykowanych skutecznych procedur weryfikacyjnych, które pozwolą na zminimalizowanie ryzyka zakwestionowania przez organy podatkowe istnienia po stronie podatnika dobrej wiary i staną się tym samym narzędziem obronnym w razie ewentualnych sporów z organami podatkowymi. To ewidentnie taki problem w sferze działalności gospodarczej, któremu lepiej zapobiegać, niż później go leczyć.

Więcej szczegółów dotyczących kwestii wyłudzeń podatku od towarów i usług znajdą Państwo w naszym Tax Alercie 17/2015 – Dobra wiara a prawo do odliczenia VAT.

W razie jakichkolwiek pytań lub potrzeby omówienia tematu, gorąco zachęcamy do kontaktu z naszym ekspertem Przemysławem POWIERZĄ:

e-mail: ekspert@rsmpoland.pl

tel. +48 61 8515 766

fax +48 61 8515 786